مضرترین خوراکی‌ها و نوشیدنی‌ها برای تندرستی دندان‌ها و لثه‌ها
مصرف مواد خوراکی تندرست و سالم و ملاحظه نکات بهداشتی در سلامت دندان نقش ویژه‌ای ایفا مینماید تاجاییکه برخی از مواد خوراکی قاتلان مرموزی برای دندان‌های شما هستند.
با توجه به اینکه شما این قسمت از سلامت زیبان را مطالعه میکنید، شاید میدانید که پاکیزگی دندان‌ها و دهان بنفع سلامت کلی آدم است و شاید از ارزش سیستم غذایی مناسب خود برای تندرستی دندان آگاه هستید، این حقیقتأ به نظر میاد که ضرب المثل درستی باشد «شما چیزی هستید که میل میکنید» این چرخه هنگامی درست‌تر است که به تندرستی دندان میرسیم حتی مهم‌تر ازتغذیه متداول است.
قبلا در زمینه بهترین خوراکی‌ها و مواد خوراکی بافایده برای دندان‌ها و لثه‌ها در پست‌های دیگر بحث کرده ایم.
اکنون زمان آن رسیده است تا ببینیم چه بخشهایی از برنامه غذایی شما میتواند سلامت دهان را در آستانه خطر قرار دهد.
بی تردید خیلی از ما هرگز نخواهیم توانست تغذیه ۱۰۰٪ تندرست و سالم داشته و تمام فرآورده‌های خوراکی و آشامیدنی‌های پرخطر را از برنامه غذایی حذف کنیم، ولی با اهمیت است که بدانیم به چه چیزی توجه کنیم و چگونه خطرات محتمل را بسنجیم.
بدترین نوشیدنی‌ها برای دندان‌ها و لثه‌ها:
۱) مضرات نوشابه
هیچی به میزان نوشابه سزاوار جایگاه اول در این فهرست نیست. همه ما اطلاع داریم که نوشابه برای خیلی از جنبه‌های سلامت و پاکیزگی و بهداشت دهان زیان آور بوده و استثنا نیست. تعداد قابل توجهی از بررسی‌های رابطه مابین مصرف نوشابه و حفره سازی را نشان داده اند.
خطر ۲ برابر دارند چرا که اولا، سودا‌ها بسیار اسیدی هستند و اسیدهای موجود در آن‌ها توانایی دارند دندان‌های شما را حتی افزون‌تر از شکر با مینای دندان‌ها از بین ببرند.
به این جهت، حتی نوشابه (رژیمی) بدون قند هنوز برای دندان‌های شما بسیار زیانبار است زیرا حاوی اسید سیتریک و اسید فسفریک هستند.
البته، در موارد قندی حتی نامطلوب‌تر، زیرا خطر مازاد و اضافه شدن شکر فرآوری شده به باکتری‌های مضز در دهان شما وجود دارد.
۲) آشامیدنی‌های شیرین ویژه بعد ورزش:
حتی چنانچه آشامیدنی‌های ورزشی تندرست و سالم باشد، از شکر و انواع اسیدها ساخته میشوند و پتانسیل حفره‌ها و فرسایش بسیار افزایش میابد.
مطالعه اثر فرسایش آشامیدنی‌های اسیدی بر روی دندان، آشامیدنی‌های ورزشی را بعنوان آشامیدنی‌های فشرده‌تری از این دسته می‌شناسند.
و این رقابت با نوشابع و آشامیدنی‌های انرژی زا است که در میان آشامیدنی‌های اسیدی موجود است.
۳) مضرات آشامیدنی‌های انرژی زا:
همان مطالعه در بالا، آشامیدنی‌های انرژی زا را بعنوان آشامیدنی‌های بیشتر اسیدی در قیاس با آشامیدنی‌های ورزشی، سودا و آب ۱۰۰٪ اسیدی و دومین فرسایش دهنده (دوم تنها بین آشامیدنی‌های ورزشی) معرفی میکند.
بنابراین هشدار می‌دهیم که مازاد بر موارد بالا، آشامیدنی‌های انرژی زا نیز به خوبی میتوانند به رشد بیماری دهان کمک کنند.
۴) عارضه‌های قهوه برای دندان:
اینکه چه میزان بیرحمانه قهوه دندانهایتان را لکه دار میکند، بر شما روشن شده است و لکه‌های قهوه یکی از بدترین‌ها برای دندان‌های شما هستند، زیرا بسیار مقاوم هستند.
افزون بر این، قهوه هم دهان شما را خشک و دندونها را چسبنده میکند.
چنانچه به قهوه شکر مازاد و اضافه نمایید نامطلوب‌تر میشود، زیرا دندان‌های شما از قهوه بدون شکر اندکی کم‌تر زیان میبینند چنانچه تمام اینها که گفتیم کفایت نمی‌کند، باید خاطر نشان کنیم قهوه نیز آشامیدنی اسیدی است، که ما می‌دانیم مینای دندان را می‌پوشاند.
البته ما انتظار نداریم که شما آشامیدن آشامیدنی محبوب خود را نگه دارید، ولی برای به کمترین حد رساندن زیان لطفا پس از آن مقدار بسیاری آب بیاشامید و از مواد افزودنی مانند شکر پرهیز کنید.
لکه دار شدن دندان‌ها با آشامیدن قهوه
۵) تاثیر آبمیوه روی دندان:
گرچه نه به عنوان آشامیدنی‌های قید شده در بالا، نامطلوب نیست بدانید که بخش زیادی از آب میوه‌ها بسیار اسیدی هستند و با بالارفتن ریسک حفره سازی دندانی ارتباط دارند.
البته، آبمیوه‌های ۱۰۰٪ طبیعی دارای خواصی نیز هستند، پس تنها از طبیعت اسیدی آن‌ها آگاه باشید و دست کم بعد از آشامیدن با آب دهان خود را بشورید.
۶) مضرات آبنبات کشی روی دندان:
شانس دیدن دندانپزشکی که با آبنبات‌های جویدنی موافق است تقریبا برابر با شانس دیدن دایناسور است.
البته، دندانپزشکان میدانند که آب نبات چسبنده چه میزان برای دندان‌ها زیانبار است.
محتوای قند بالای آن‌ها به همراه طبیعت چسبنده، آن‌ها را کابوسی برای دندان‌های شما و بین وعده‌های محبوب باکتری‌های دهان می‌سازد.
۷) خراب شدن دندان با گیر کردن آب نبات سخت لای دندان:
تنها چیزی که درباره آب نباتها وجود دارد، این است که لای دندان‌ها گیر میکند، همان تکه قطعه‌ای از دندان را خراب میکند.
چنانچه شما آب نبات‌های سخت بخورید، همواره خطر مینای دندان را تهدید میکند و در موارد شدید، دندان را از بین میبرید.
بنابراین هنگام جویدن مواد شیرین و سخت بسیار احتیاط کنید چنانچه آبنبات سخت نجوید، ولی آن‌ها را در دهان خود آب کنید، احتمال دارد حتی نامطلوب‌تر شود.
مشکل سختی آب نبات حل شده نیست، بلکه به مدت زیادی دهان خود را با شکر اشباع میکنید و وقت زیادی به منظور تولید اسید زیان آور باکتری‌های نامطلوب میسر میکند.
نامطلوب‌تر از همه، بخش زیادی از انواع آبنبات سخت با اسید سیتریک مزه دار میشوند که، حتی اسید را به دهان وارد میکند.
۸) ضرر آب نبات ترش برای دندان:
همانطور که در گذشته ذکر شد، آب نبات برای دندان هایتان خیلی نامطلوب است.
ولی آب نبات ترش حاوی اشکال و انواع مختلف اسید نسبت به بقیه آن‌ها است.
چیزی که سبب نامطلوب‌تر شدن این میشود که شما قادر نیستید با مسواک زدن بی درنگ بعد از خوردن آن‌ها را از بین ببرید، زیرا پس از خوردن خوراکی‌های بسیار اسیدی و نوشیدنی‌ها محتمل است به مینای دندان خود زیان بزنید.
۹) تاثیر میوه خشک بر دندان:
خیلی از افراد میوههای خشک را که یک گزینش و انتخاب بین وعده تندرست و سالم هستند، گزینش و انتخاب میکنند و قطعا بعضی از مزایا در این گزینش و انتخاب وجود دارد با وجود این، وقتی که به سلامت دندان میرسیم، میوههای خشک شده دشواری هایی عجیب و غریب ایجاد می‌نمایند.
مشکل اساسی این است که بیشتر میوههای خشک بسیار چسبناک و با قند بالا هستند آن‌ها با دوزهای زیاد، قندهای طبیعی و فیبرهای سلولزی حل نشونده همراهند که سبب میگردد به عنوان آب نبات‌های گیاهی مشکل ساز شوند، بهترین جایگزین اینست که به جای میوه خشک، از میوه‌های‌تر و تازه میل نمایید.
۱۰) اثر نامطلوب میوههای مرکبات روی دندان‌ها:
بله، آن‌ها بسیار سرشار از ویتامین C هستند و با مجموعه‌ای از خواص شناخته میشوند، ولی هم چنین لبریز از اسید هستند که میتوانند مینای دندان را از بین ببرند و نابود کنند.
لیمو و گریپ فروت بیشتر اسیدی هستند، در حالیکه پرتقال اندک اسید‌ترین این دسته است پس چنانچه شما لیمو ترش را در آب فشرده و در طی روز از آن لذت میبرید و از آن استفاده میکنید، احتمال دارد واجب و ضروری باشد مجدد بازبینی کنید، زیرا قرار گرفتن درازمدت در مواجه با اسید برای دندان‌ها حقیقتأ زیانبار است.
پسندیده‌تر است لیموها را در یک نشست میل نمایید و بعد آب زیادی برای شستشو اسید برآمده از آن در دهان استفاده کنید.
۱۱) اثرات منفی میوه کمپوت شده روی دندان:
بیشتر میوه‌ها دارای میزان بالایی از قندهای طبیعی هستند، ولی انواع کمپوت شده با میزان فرآوانی شکر مازاد و اضافه چیزیست که دندان‌ها واجب و ضروری دارند از آن پرهیز کنید.
کنسرو میوه (کمپوت) مرکبات بدترین گزینه است، زیرا آن‌ها محتوای قند خیلی بالا با اسیدهای طبیعی هستند.
۱۲) مضرات کراکرها:
در حالیکه اغلب کراکرها حاوی قند یا اسید نیستند و دندونها را لکه دار انجام نمی‌دهند، ولی تاکنون برای دندان خیلی پرخطر هستند، به علت کربوهیدرات‌های تصفیه شده‌ای که به سرعت به شکر تبدیل میشوند! اغلب کراکرها وقتی که آن‌ها را میل میکنید، به دندان می‌چسبند بطوریکه بین دندان‌ها اجازه میدهند، تا باکتری‌ها شکوفا شوند.
۱۳) مضرات چیپس سیب زمینی :
خوراکی‌های نشاسته‌ای گرایش دارند که بین دندان‌های شما گیر کنند. جای تاسف است که، چیپس‌های سیب زمینی خوشمزه، که نشاسته و بافت نرم آن بدین معناست که بین دندان‌های شما به مدت زیادی در دام افتاده است. در صورت امکان، با آب و نخ دندون شستشو دهید، تا بقایای آنرا از بین ببرید.
۱۴) ارتباط نان سفید و خرابی دندان:
این نان‌ها حاوی کربوهیدرات‌های تصفیه شده مجدد هستند.
وقتی نان میل میکنیم، آنزیم‌ها در بزاق، نشاسته را به قند تبدیل میکنند.
هم اکنون، نان شیرینی بین دندان‌های شما تغییر به یک ماده چسبنده خواهد شد.
برای به کمترین حد رساندن مضرات، این گزینش و انتخاب گزینه‌های نان گندم کامل به جای آن‌ها را برگزینید..
۱۵) پاپ کورن برای دندان:
همه ما عاشق خوردن پاپ کورن در سینما هستیم، ولی مراقب باشیم که آن‌ها نیز به دندان‌های شما زیان وارد میکنند اول، براحتی بین دندان‌ها گیر میکنند، و امکان رشد باکتری‌ها را افزایش میدهند.
افرادی که از دست رفته اند، خیلی سخت هستند و شما می‌توانید به مینای دندان یا دندان شکسته خود مجدداً زیان برسانید.
۱۶) کره بادام زمینی و ژله :
بطور رایج، ما نمی‌خواهیم یک کلمه نامطلوب را در قیاس با بخش زیادی از صبحانه‌های محبوب مردم به زبان بیاوریم، ولی محتوای قند بالا و چسبندگی مواد شکل دهنده را بررسی نمایید.، برای شما انتخابی عالی و برای باکتری‌ها در دهان شما زیانبار است.
۱۷) ضرر یخ روی دندان:
این ماده از آب خالص بنا شده است، بنابراین چرا نامطلوب است؟ خوب، نه همواره، به جز این که تصمیم بگیرید یخ را بجوید.
این یک عادت نامطلوب خیلی از افراد است، ولی به خاطر دندان هایتان، لطفا فقط اجازه دهید یخ آشامیدنی را خنک کند و جویده نشود.
۱۸) سرکه:
ما از سرکه غالبا در سس سالاد، سس، ترشی و بعضی از چیپس‌های سیب زمینی استفاده میکنیم و با اهمیت است بدانیم که این میتواند سبب نابودی دندان شود.
بررسی‌های بالارفتن ریسک فرسایش مینای دندان را برای آنهایی که بیشتر خوراکی‌های سرکه دار مصرف میکنند، گوشزد کرده است.
سرکه یک عنصر اساسی و مهم برای سالادی خوشمزه است، ولی شما حتما به یاد داشته باشید، پس از آن با آب، دهان خود را شستشو کنید تا خطر بالقوه را به کمترین حد برسانید.
۱۹) مضرات ترشی:
مشکل مجدد «اسید» است.
سرکه زیان آور و اسید چیزیست که مزه و مزه آن را ترش میکند و هم چنین آن‌ها را برای مینای دندان پرخطر می‌سازد.
ما قبول میکنیم که ترشی‌ها فوق العاده خوشمزه هستند، فقط یادتان باشد که، آن‌ها یک کابوس حقیقی برای دندان هستند و پس از آن آب بسیار بیاشامید تا اسیدیته دهانتان کاسته شود..
۲۰) ارتباط گوجه اروپایی و دندان:
متعجب می‌شوید، مشکل دندان‌ها با گوجه اروپایی ها این است که اسیدی هستند.
البته، چنانچه آن‌ها را بعنوان قسمتی از خوراک میل نمایید، خطر به کمترین حد میرسد.
بنابراین فقط یادتان باشد که خوراکی‌های اسیدی، در حالت کلی، برای دندان‌های شما بسیار خوشایند نیستند و بعد از آن‌ها برای پاکسازی دهان خود، آب نوشیدنی بیاشامید.
۲۱) قرص نعنا / قطره سرفه:
قرص نعناع شناخته شده است، ولی صرفا برای خوشبو کنندگی نفس شاید مطلوبترین گزینه نیست.
از اونجایی که در طی مدت زمان بسیار طولانی در دهان شما قرار میگیرند، دندان‌های خود را پیش روی قند قرار می‌دهید.
در صورت امکان تلاش کنید گزینه‌های بدون قند را برای به کمترین حد رساندن خطر پیدا کنید احتمال دارد سرفه را تخفیف دهند، ولی بیشتر قطره‌های سرفه با شکر نیز بارگذاری میشوند.
افزون بر این، آن‌ها به مدت زیادی در دهان هستند.، بنابراین احتمال دارد زیان‌های دندانپزشکی جدی بزنند باز هم، گزینه‌های بدون قند پسندیده‌تر است.
۲۲) اسید تانیک:
اسید تانیک در آشامیدنی هایی مانند مشروبات الکلی، قهوه و چای تیره یافت میشود.
این آشامیدنی دندان‌های شما را لکه دار میکند و به دندان‌ها چسبیده، هم چنین تانن‌ها گرایش دارند دهان را خشک کنند، یعنی سطح بزاق شما کاهش میابد.
۲۳) خوراکی‌های بسیار رنگی:
خوراکی‌های بسیار رنگی مانند انواع توت‌ها، چغندر و زردچوبه و کاری، میتوانند به راحتی دندونها را از بین ببرند؛ بله، برخی از آن‌ها فوق العاده تندرست و سالم هستند، بنابراین لطفا آن‌ها را بخورید، ولی بایست به یاد داشته باشید که دهان خود را به منظور کاستن لکه‌ها دندانی، بشویید.
بغیر از صرفه جویی در انرژی، خوراک وظیفه‌اش تندرست و سالم و خوشحال نگه داشتن آدم است، بنابراین تا وقتیکه چند اصل اساسی را دنبال میکنید که به دندان‌ها و لثه‌ها یاری میکند، دلواپس نباشید، بیشتر از اندازه به چیزی که میخورید. وسواس نداشته باشید.
شستن دندان‌ها پس از خوردن خوراکی‌های رنگی
پسندیده‌تر است از موردهایی که اثر منفی زیادی بر روی تندرستی کلی شما دارند (مانند نوشابه) پرهیز کنید، ولی حتی چنانچه شما قادر نیستید ۱۰۰٪ تغذیه تندرست و سالم را مراعات نمایید، اصول زیر به دندان‌ها و لثه‌ها کمک میکنند:
- دهان شما به استراحت احتیاج دارد، بنابراین همواره در پی خوردن تنقلات نباشید.
- وقت مکفی برای دهان خود را برای نظافت و تمدید بزاق طبیعی به دندان‌های خود بدهید.
- مصرف خوراک را ۳-۵ بار طی روز نگهدارید و دهانتان را بین دو وعده خوراک قطعا بشویید.
- برای به کمترین حد رساندن خطر برخی از خوراکی‌ها و نوشیدنی‌ها در این فهرست (به یاد داشته باشید برخی از آن‌ها نیز دارای مزیت‌های در حوزه سلامت هستند) تلاش کنید آن‌ها را بعنوان قسمتی از وعده غذایی استفاده کنید، نه به تنهایی
- البته که مسواک زدن پس از وعده غذایی، همواره یک گزینه عالیست
- منحصراً به یاد داشته باشید که چنانچه خوراکی‌های بسیار اسیدی مصرف کرده اید که مینای دندان را تضعیف کرده اید، ۲۰ دقیقه تعمل نمایید بعد مسواک کنید.
- چنانچه احتمال دارد، همواره پس از غذا دهان خود را دستکم با آب شستشو دهید و در طی روز نیز مقدار بسیاری آب بیاشامید.
- هنگام آشامیدن آشامیدنی‌های بسیار اسیدی به منظور کاستن تماس با دندان‌ها، از نِی بهره جویی کنید.