کاهش گلبولهای قرمز خون چیست و چرا اتفاق میافتد؟
کاهش گلبولهای قرمز خون ، نوعی اختلال خون است که با یک ویژگی اساسی و مهم شناخته میشود؛ چالش در ایجاد یک عنصر لازم در تشکیل سلولهای سرخ خون به عنوان هموگلوبین افزون بر این، کاهش گلبولهای قرمز خون نوعی بیماریست که دلایل گوناگونی دارد.
سوالات معمول در زمینه اندک خونی:
۱ آیا گیاهخواران زیادتر از بقیه در معرض ریسک مبتلا شدن به کاهش گلبولهای قرمز خون قرار دارند؟
گرچه حذف انواع گوشت از دستورالعمل غذایی میتواند ریسک مبتلا شدن به کاهش گلبولهای قرمز خون را بالا ببرد، ولی گیاهخواری عینا مترادف با غفلت از سلامت یا صدمه زدن به آن نیست.
چنانچه اشخاص گیاهخوار از منابع گیاهی خاصی بهره ببرند که جذب آهن را افزایش میدهند و کنار آن از مصرف منابعی ممانعت نمایند که به جذب آهن صدمه میزنند، توانایی دارند از مبتلا شدن به کاهش گلبولهای قرمز خون جلوگیری کنند.
دو آیا فعالیتهای ورزشی برای بچهها و افراد بزرگسال مبتلا به کاهش گلبولهای قرمز خون ممنوع است؟
حقیقت اینست که شخص مبتلا شده به کاهش گلبولهای قرمز خون بطور معمول انرژی واجب و ضروری برای ورزش ندارد که این حالت خودش بعنوان یکی از نشانههای کاهش گلبولهای قرمز خون شناخته میشود.
احتمال دارد گهگاهی در برخی موارد، ممنوعیت پزشکی همگانی هم در این مورد وجود داشته باشد، ولی نمیتوان فعالیت ورزشی را مطلقا برای اشخاص فرد بیمار ممنوع کرد.
این ممنوعیت در حالت کلی شدیدأ کاهش گلبولهای قرمز خون و عواملی مانند وضعیت قلب فرد بیمار و شدت فعالیت ورزشی وابسته است.
خلاصه این که این بیماری، مانعی بر سر راه فعالیتهای ورزشی نیست و دلیلی ندارد همه گرفتاران به کاهش گلبولهای قرمز خون فعالیتهای جسمی خود را متوقف کنند.
کاهش گلبولهای قرمز خون یا آنمی
۳ آیا احتمال دارد اشخاص در دوره بزرگسالی هم به کاهش گلبولهای قرمز خون مبتلا شوند؟
بله، خیلیها گمان میکنند که درصد مبتلا شدن به کاهش گلبولهای قرمز خون صرفا برای کودکان وجود دارد، ولی هر فردی در هر سنی محتمل است به کاهش گلبولهای قرمز خون مبتلا شود.
افزون بر این، مسایلی مانند تغذیه اشتباه یا مبتلا بودن خانمها به فیبروئید میتواند به کاهش گلبولهای قرمز خون منتج شود.
حتی ریسک مبتلا شدن به کاهش گلبولهای قرمز خون در دوره حاملگی ، دوره شیردهی و دوره سالمندی نیز بیشتر میشود.
چهار آیا همه انواع کاهش گلبولهای قرمز خون، ژنتیکی هستند؟
نه! این تصور، یکی از شایعترین تصورات اشتباه درباره کاهش گلبولهای قرمز خون است.
با اینکه انواع وراثتی کاهش گلبولهای قرمز خون مانند آنمی داسی شکل و تالاسمی وجود دارد، ولی دلیل مبتلا شدن به این بیماری همواره وراثت نیست.
در حقیقت، بخش زیادی از اندک خونیها ژنتیکی نیستند، بلکه اکتسابی اند.
بعضی از موردهای مبتلا شدن به کاهش گلبولهای قرمز خون به دلیل نقص آهن ، کمبود ویتامین B۱۲ و ملتهب شدن است.
پنج آیا درمان نکردن کاهش گلبولهای قرمز خون سبب مبتلا شدن به سرطان خون میشود؟
شش آیا دیابت ، یکی از دلایل مبتلا شدن به کاهش گلبولهای قرمز خون است؟
حقیقت اینست که یکی از انواع کاهش گلبولهای قرمز خون با بیماریهای مزمنی مانند بیماری دیابت در ارتباط است.
در این وضعیت، گرچه اندوخته آهن در بدن وجود دارد، ولی بدن قادر نیست از این ماده بدرستی میشود از.
با وجود این نمیتوان. دیابت را از عوامل مبتلا شدن به کاهش گلبولهای قرمز خون دانست.
۷ آیا کاهش گلبولهای قرمز خون همواره نشانه برنامه غذایی اشتباه است؟
نه! این تصور درباره کاهش گلبولهای قرمز خون اشتباه است زیرا عوامل دیگری هستند که میتوانند به این اختلال منتج شوند.
کاهش گلبولهای قرمز خون از نوع سلول داسی شکل، نمونه خوبی برای توضیح این عوامل است.
در این اختلال وراثتی، بدن نوع متفاوتی از هموگلوبین را میسازد که انتقال اکسیژن از مسیر خون را مبتلا به اختلال خواهد کرد.
با وجود این، برنامه غذایی اشتباه، همچنان یکی از دلایل اساسی مبتلا شدن به کاهش گلبولهای قرمز خون بین اطفال است.
افراد بزرگسال، ندرتا به دلیل عوامل غذایی گرفتار کاهش گلبولهای قرمز خون میشوند و بطور معمول نشانه ملتهب شدن، بیماری کلیوی، عفونت، سرطان یا خونریزی معده در آنهاست.
۸ آیا خانمهای مبتلا به کاهش گلبولهای قرمز خون هرگز قادر نیستند باردار شوند؟
در اغلب موارد، دارو و درمان متناسب کنار برنامه غذایی مطلوب و برنامه ریزی شده میتواند خانمهای مبتلا به کاهش گلبولهای قرمز خون را به شرایط تندرست و سالم بازگرداند و بارداری برای آنها منعی ندارد. فقط خانمهایی که به کاهش گلبولهای قرمز خون ژنتیکی گرفتارند، بایست با دکتر در مورد شرایط بارداری مشاوره کنند.
در سرزمینهای دنیا سوم، خیلی از خانمها به دلیل تغذیه ناپسند به کاهش گلبولهای قرمز خون گرفتارند، ولی آنها هم میتوانند شرایط خودشان را تغییر دهند.
تنها کافیست دلیل ریشهای مبتلا شدن به کاهش گلبولهای قرمز خون مورد وارسی قرار گیرد و فرد بیمار هم مسیر درمانی خودش را پیگیری کند.
مشاوره با دکتر متخصص پیش از تصمیم گیری درباره فرزندآوری نیز لازم است.
۹ آیا در حالتی که شمار هموگلوبینها در خون اندک باشد، فرد بیمار به انتقال خون نیاز پیدا میکند؟
بخش زیادی از هماتولوژیستها از تجویز انتقال خون برای مریض اجتناب میکنند. انتقال خون، آخرین راه چاره برای درمان کاهش گلبولهای قرمز خون است که در اغلب موارد در موارد مزمن یا در شرایطی که با فقدان حجم زیادی از خون همگام است، توصیه میشود.
بسیاری از دکترها سعی میکنند با تجویز داروهای مناسب و تنظیم برنامه غذایی مطلوب، فرد بیمار را به شرایط تندرست و سالم بازگردانند یا شمار هموگلوبینها را بیشتر کنند.
کاهش گلبولهای قرمز خون یا آنمی
۱۰ آیا آنهایی که در آب وهوای گرم زندگی میکنند، ندرتا به کاهش گلبولهای قرمز خون مبتلا میشوند؟
نه! ریسک مبتلا شدن به کاهش گلبولهای قرمز خون برای همه آنهایی که در شرایط آب وهوایی گرم یا شرایط آب وهوایی سرد زندگی میکنند، یکسان است.
هر چند آب وهوای سرد یا موسم زمستان، شمار سلولهای سرخ خون را تا حد خیلی اندکی کاهش میدهد، ولی هرگز قادر نیست تهدیدی جدی برای فرد باشد و او را در ریسک مبتلا شدن به کاهش گلبولهای قرمز خون قرار بگذارد..
۱۱ آیا خریدن داروها و مداوای خودسرانه کاهش گلبولهای قرمز خون منعی ندارد؟
در حالت کلی، توصیه طبیبان این است که هیچ فردی در هیچ شرایطی دست به چنین اقدامی نزند.
کاهش گلبولهای قرمز خون میتواند دلایل گوناگونی داشته باشد که نقص آهن فقط یکی از آنهاست.
در حقیقت، کاهش گلبولهای قرمز خون میتواند فقط یکی از علامتهای بیماریهای دیگر باشد، مانند مولتیپل میلوما که با کاهش گلبولهای قرمز خون شدید همراه میشود.
در چنین مواردی، مصرف خودسرانه داروها فقط میتواند باعث پیدایش عارضههای بیشتر و تشدید وضعیت فرد بیمار شود.
دارو، همواره باید بعد از تشخیص مناسب و تجویز دکتر متخصص استفاده شود.
دوازده آیا چنانچه مادر یا پدر به کاهش گلبولهای قرمز خون مبتلا نباشند، فرزند آنها نیز قادر نیست اختلال ژنتیکی کاهش گلبولهای قرمز خون را به ارث برده باشد؟
اشخاصی که حامل ژنهای کاهش گلبولهای قرمز خون از نوع سلول داسی شکل یا تالاسمی هستند، هیچ علامتی از این اختلال نشان نمیدهند.
این افراد تندرست به نظر میرسند، ولی امکان دارد فرزندشان به اختلال کاهش گلبولهای قرمز خون مبتلا شود.
تنها راه به منظور تشخیص اینکه آیا شما یا شریک زندگی تان حامل ژن اختلال کاهش گلبولهای قرمز خون هستید یا نه، آزمایش است.
این کار صرفا برای تشخیص اندک خونیهای متعاقب از ناهنجاریهای ژنتیکی استفاده میشود.
۱۳ آیا هر فردی احتمال دارد با تزریق خون آغشته به ویروس هایی مانند ویروس ایدز یا هپاتیت ، گرفتار کاهش گلبولهای قرمز خون داسی شکل یا تالاسمی شود؟
کاهش گلبولهای قرمز خون سلول داسی شکل یا تالاسمی، هر دو، بیماریهای ارثی هستند.
در حقیقت، از والدین به فرزند جابهجا میشوند و بهیچوجه نمیتوان آنها را مسری یا واگیردار دانست.
بنابراین، این انواع کاهش گلبولهای قرمز خون از مسیر اچ آی وی یا سرماخوردگی قابل انتقال نیستند.
۱۴ رایجترین درمانهای کاهش گلبولهای قرمز خون چیست؟
با عنایت به نشانههای بالینی فرد بیمار و برآیند حاصل از بررسی خون انواعی از مکملهای آهن تحت نظر دکتر متخصص تجویز میشود.
مکملهای آهن حاضر در بازار حاوی انواع متفاوتی از ملحهای آهن (به عنوان نمونه آهن سولفات-آهن گلوکونات و …) هستند که در میزان جذب آهن در بدن و ایجاد عارضههای گوارشی محتمل با همدیگر تفاوت دارند.
یکی از شیوههای نوین دارورسانی بکارگیری لیپوزوم است. در این شیوه مولکول آهن درون ساختار لیپیدی قرار میگیرد تا با مخاط سیستم هاضمه تماس نداشته باشد و بنابراین عارضههای گوارشی مانند تهوع، درد شکم ، یبوست و … برای مریض ایجاد نخواهد کرد.
در حقیقت، لیپوزومهای حاوی آهن تا زمان وصول به دیواره روده (محل جذب آهن) تحت تاثیر آنزیمهای گوارشی قرار نمیگیرند، به همین سبب دارای جذب خیلی بالا هستند و پیامد گوارشی ایجاد انجام نمیدهند.