آشنا شدن با پروتز دندان و انواع آن
پروتز دندان به دندان تصنعی یا عوض شدن دندان میگویند که در دنباله درباره آن توضیحات مفیدی را ارائه کرده ایم پس مارا همراهی کنید.
پروتز دندان چیست.
پروتز دندان در اصطلاح به معنای دندان تصنعی یا عوض شدن دندان است که انواع گوناگونی دارند، از روکش‌های ساده برای ترمیم یک دندان گرفته تا پروتزهای کامل دندان که دندان تصنعی نامیده می‌شوند، جزو پروتزهای دندان هستند، دندان طبیبان به علل و دلایل زیبایی یا پزشکی پروتز دندان متحرک و پایدار را تجویز میکنند.
انواع پروتز دندان
سه نوع پروتز دندان وجود دارد که عبارتست از: پروتز دندان متحرک، پروتز دندان پایدار، ایمپلنت
پروتز دندان پایدار
در بین عموم پروتز پایدار دندان به عنوان روکش دندان مرسوم است. ۲ نوع پروتز دندان پایدار وجود دارد که شامل:
روکش تک واحدی دندان (single dental crown)
در بین عموم پروتز پایدار دندان به عنوان روکش دندان مرسوم است که در اغلب موارد زمانی دندان نیاز به روکش دارد که ساختار آن پایین شده ودندان احتیاج به حفاظت و پشتیبانی با روکش دارد، گاهی برای زیبایی دندان نیز از روکش استفاده میشود.
در بعضی از اوقات به علت نقص کارکرد دندان (مشکلات فانکشنال)، روکش به جویدن خوراک میکند.
بریج دندان (dental bridges)
بریجهای دندانی یکی دیگر از انواع پروتز دندان پایدار هستند که بیشتر به عنوان پروتز پایدار دندان مرسوم است افرادی از این نوع پروتز دندان استفاده مینمایند که یک یا تعداد قابل توجهی از دندانهای خود را از دست داده اند و یک دندان در جلو و یک دندان در عقب این دندانها دارند که با تراش دو دندان مجاور قسمت تهی از دندان، یک پل (bridge) بین دندانهای پایه زده میشود تا قسمت تهی از دندان پر شود وفرد مجدد توانایی جویدن خوراک را باز یابد.
پروتز دندانی متحرک
گاهی برای جایگزینی دندانهای از دست رفته نمی‌توان از پروتزهای دندانی پایدار استفاده کرد که در اینصورت این اشخاص از پروتز دندان متحرک استفاده میکنند، پروتز دندان متحرک براحتی در درون دهان گذاشته و برداشته میشود.
پروتز دندان متحرک و انواع آن
پروتز دندانی پارسیل (partial prosthesis)
پروتزهای کرم کبالت نوع دیگر پروتز دندان پارسیل است که بعنوان «دندان تکه‌ای» موسوم است. انواع گوناگون پروتز دندان پارسیل شامل:
پروتزهای پارسیل تمام آکریل (فلیپر) : که بعنوان یک مداوا موقتی در موارد زیادی استفاده میشود.
پروتزهای کرم کبالت : که بعنوان درمان بی دندانی‌ها با انتهای آزاد (کسانی که در عقب دهان دندانی جهت پایه برای پروتز پایدار ندارند) یا افرادی که نمیخواهند از پروتز دندان پایدار بهره ببرند استفاده میشود.
پروتزهای دندان دارای ترکیب آکریل (بخش صورتی دست دندان «لثه پروتز») و آلیاژ فلزی که بخش عمده آن ازکرم و کبالت تشکیل شده است، هستند.
میشود.
پروتزهای دندان به دلیل فلزی بودن گیره‌ها ظاهری نا خوشایند دارند بهمین دلیل از نوع دیگری پروتز دندان پارسیل طراحی شده بنام پروتز دندان پارسیل felexite که بخش فلزی آن به رنگ دندان است، استفاده میکنند.
پروتز کامل دندان یا دست دندان (denture)
اشخاصی که تمام دندانهای خود را از دست داده اند، از پروتز دندان متحرک استفاده میکنند، با پیدایش ایمپلنت های دندانی در روزگار کنونی، بکارگیری این انواع پروتز دندان متحرک کم‌تر شده، ولی تاکنون هم به عنوان درمان اندک خرج بی دندانی استفاده میشود.
دندان تصنعی یا پروتز دندان کامل
پروتز دندان کامل نیز دارای ۲ نوع عادی و لثه نرم است.
پروتز کامل دندان دو بخش دارند: یکی که دندانها سفید هستند و دیگری بخش صورتی پروتز مرسوم به «لثه پروتز» که این قسمت لثه پروتز برای کارآیی واجب و ضروری باید مستحکم باشد.
نقش پروتز داندان کامل یا پارسیل با لثه نرم
برای برطرف شدن تورم یا التهابات لثه فرد بیمار، لثه نرم بصورت یک لایه با ضخامت ۱-۲ میلی متری در زیر لثه سخت پروتز به مدت کوتاه استفاده میشود تا دهان به منظور دریافت پروتز با لثه سخت مهیا شود.
پروتز دندان با لثه نرم کارآیی بسیار پایینی دارد و سبب تخریب بافت لثه باقیمانده در دهان فرد میشود.
هم چنین تمیز نگه داشتن پروتزهای قابل انعطاف (لثه نرم) بسیار سخت و احتمال رشد انواع باکتریها و قارچ‌ها در خلل و فرج آن‌ها فراوان است.
پروتز دندان اوردنچر (over denture)
اوردنچرنوعی درمان پروتز دندانی متحرک است که نسبت به پروتز کامل دندان آسان‌تر است ولی بهرحال متحرک است و راحتی آن از پروتز پایدار دندان کم‌تر است.
پروتز دندان اوردنچر دست دندان کاملی بوده که روی دو پایه دندانی یا چند پایه ایمپلنت می‌نشیند.
مدت دوام پروتز دندان
در اول عادت کردن به پروتز دندان اندکی زمان میبرد.
احتمال دارد پروتز دندان به علت التهاب بافتی درون دهان در جای مناسبش پایدار نشود و شما را اذیت کند که در اینصورت بایست به متخصص دهان ودندان مراجعه نمایید ودر صورت لزوم پروتز دندان تنظیم شود.
برای طولانی شدن مدت دوام پروتز دندان، ملاحظه بهداشت لازم است، ولو در صورت حفاظت تمیز و خوب از پروتز دندانی دوام آن در طول حیات فرد است.
چگونه از پروتز دندان متحرک مراقبت کنیم.
- دوبار مسواک زدن در روزبرای پروتز دندان متحرک
- در زمان‌های ابتدایی بکارگیری پروتز دندان در موقع خواب نیزدندان تصنعی را خارج نکیند.
- نگهداری از افتادن پروتز دندان در موقع پاکسازی آن
- پاکسازی سطح خارجی پروتز دندان با مسواک ویژه دندان تصنعی
- پاکسازی دهان و لثه ومخاط داخلی دهان با یک مسواک بسیار نرم
- قرار دادن دندان تصنعی یا پروتز دندان متحرک هفته‌ای یک بار درون یک محلول ضدعفونی کننده به مدت ۸ ساعت
- قرار دادن پروتز دندان در موقع فقدان استفاده در یک ظرف آب نمک
- قرار دادن پروتز دندان هنگام حمام رفتن درون یک محلول تمیز کننده (یک قاشق چاییخوری سرکه یا محلول سفید کننده خانگی (وایتکس) و یک لیوان آب) و شتشوی آن پس از خارج نمودن از محلول تمیز کننده
- پاکسازی دندان تصنعی یا پروتز دندان بلا بازه بعد از خوردن خوراکی‌های رنگی
- قرار دادن پروتز دندان به مدت شش تا هشت ساعت در ظرف محتوای آب و یک قاشق سفید کننده خانگی در صورت تغییر رنگ
نکته: بعد از قرار دادن پروتز دندان در هرنوع محلول به دقت آن را شستشو دهید.
عارضه‌های پروتز دندان
از هر ۳۰۰ نفرمراجعه کننده به متخصص دهان ودندان جهت پروتز دندان ۱ نفر گرفتار واکنش‌های درون دهانی می‌شوند که دلیل این عکس العمل‌ها شامل: رزین‌های اکرلیک، سمنت‌های درارای اوژنول، آلیاژهای فلزهای پایه، جیوه، طلا، مواد دارای پلی اتر یا اپیمین
خرج پروتز دندان
خرج پروتز دندان شامل دستمزد داندان دکتر متخصص و هزینه‌های لابراتوری است، چنانچه شما برای پروتز دندان به متخصص پروتز دندان مراجعه نمایید طبعا دستمزد بیشتری می‌گیرد.
در صورت لزوم دندانپزشکان بیماران را به همکاران متخصص پروتزارجاع می‌دهند.