رشد فیبروم یا تومورهای رحمی در بیش از80 درصد از زنان جهان!!! درمان چیست؟
تومور یا فیبروم رحمی چگونه درمان می شود؟ کدام روش درمانی مناسب تر است؟
ترکیب دو سیستم هایفو (HIFU) غیرتهاجمی و MRI برای درمان تومورها یا زائده های رحمی (فیبروم)
سلام! امروز درباره ترکیب دو سیستم هایفو (HIFU) و MRI برای درمان تومورها یا زائده های رحمی (زهدانی) می نویسم. این ترکیب جایگزینی برای روش های جراحی سابق می باشد.
در همین سایت دو مطلب راجع به فن آوری هایفو نوشتم. اصطلاح انگلیسی Uterine Fibroid به بیماری رشد تومور یا زائده خوش خیم در رحم (فیبروم ) اشاره دارد. هشتاد درصد از زنان سراسر جهان به این بیماری دچارمی شوند. طبق آزمایشات، 50 درصد از این زنان علایم مشابهی را در بدن خود مشاهده کرده ند. این علایم عبارتند از: خونریزی شدید قاعدگی، فشار لگن، درد لگن، تغییرات روده، تغییرات دستگاه تناسلی و ادراری.
دستگاه رحم
پزشک سابقه این علایم را دربدن بررسی می کند. راههای درمانی متفاوتی وجود دارد. در این مقاله، پزشکان از ترکیب تصویربرداری MRI و پرتوهای هایفو (HIFU) برای رفع تومور یا زائده استفاده کردند.
آزمایش: چهل و سه بیمار 51 نشانه وجود تومور رحمی داشتند. از MRI برای تصویربرداری از محل استفاده شد. از پرتوهای هایفو با امواج مافوق صوت و فرکانس بالا برای شکستن نیروهای پیوندی در تومور استفاده شد. پرتو هایفو غشاء میکروارگانیزمها در تومور را نابود می کند. پرتو هایفو به مدت 2 ثانیه بر محل تابانده شد. و بلافاصله به مدت 2 تا 3 ثانیه محل خنک سازی شد.
تمام بیماران فقط یک جلسه درمان شدند. تغییرات رحم آن ها در ماههای سوم و ششم بعد از عمل بررسی شد. بعد از عمل، حجم تومور بین 34 تا 100درصد کاهش یافت. 10 بیمار به طور کامل بهبود یافتند. بقیه از 4/33 تا 5/85 درمان ناقص داشتند. برخی بیماران بیش از یک زائده در رحم داشتند. عمل هر فرد به طور میانگین حدود 2 ساعت طول کشید. همه بیماران بهبود قابل توجهی یافتند.
تومور درمان با هایفو
بیش از 25درصد از زنان مستعد بارداری در آمریکا گرفتار تومورهای خوش خیم رحمی می شوند. اغلب این تومورها با عوامل زیر ارتباط دارند: خونریزی شدید قاعدگی، ناباروری، کمردرد، اختلال ادرار، و فشارهای شکمی. برهمخوردن تنظیمات هورمونی نیز به بزرگ شدن تومور یا زائده می انجامد.
درصدی از بیمارانی که با هایفو و MRI درمان ناقص شده اند ممکن است دوباره به عمل نیاز پیدا کنند. سیستم هایفو در سیستم اسکنر MRI پیاده سازی می شود. پرتوهای هایفو مافوق صوت هستند و فرکانس بالایی دارند. اما، هیچ آسیب دمایی به بافت سالم و پوست منطقه حاشیه تومور نمی رسانند. پزشک به کمک صفحه مانیتور و MRI در زمان واقعی همه چیز را تحت کنترل دارد.
ترکیب دو سیستم هایفو و MRI برای درمان تومور رحمی
در ترکیب هایفو و MRI برای برداشتن تومور یا زائده رحمی چندین نکته در نظر گرفته می شود.
1. دوره ی پیش قاعدگی زنان بین 18 تا 55 سال؛ 2. قطر تومورها یا زائده های رحمی باید بین سه تا 12 سانتی متر باشد. بیش از دو تومور یا زائده رحمی با MRI تصویربرداری نشود. زیرا تنظیم پرتو و منطقه پوششی برای درمان محدودیت دارد؛ 3. زنانی عمل شوند که باردار نیستند و از قبل برای حاملگی برنامه ریزی پزشکی نداشته اند؛ 4. مشکلی با MRI نداشته باشند؛ 5. و شواهدی مبنی بر انباشتگی توده های کلسیم در تومورها یا فساد آن ها (با رادیوگرافی یا MRI تعیین می شود) موجود نباشد.
تصویربرداری MRI از رحم پیش از نابودی تومور یا زائده با هایفو
پیش از درمان با هایفو، از لگن خاصره بیمار تصویربرداری می شود. سه نوع تصویر از صفحات فوقانی-تحتانی (Axial)، پس و پیش (Coronal) و ساژیتال (دید چپ راستی Sagittal) تومور گرفته می شود. به تصویر زیر نگاه کنید.
سه تصویر از فیبروید (تومور یا زائده) رحمی پیش از درمان با هایفو
برای ارزیابی و تحلیل تعداد، مکان دقیق، اندازه، و شدت سیگنال هر فیبروم (تومور/زائده) از تصاویر بالا استفاده می کنند. سیستم ترکیبیِ هایفو و MRI برای رفع تومور رحمی چه اجزایی دارد؟
سیستم ترکیبیِ هایفو و MRI برای رفع تومور رحمی یک سیستم نقشه برداری دمایی در زمان واقعی است. از انرژی این سیستم برای کنترل بهتر تومور استفاده می کنند. در این سیستم از یک مبدل انرژی (الکتریکی به گرمایی) شامل صفحه سرامیکی پیزوالکتریک با فرکانس یک مگاهرتز استفاده می شود.
بیمار در دستگاه MRI به روی شکم می خوابد. در زیر شکم وی یک تانک حاوی آب ( wate tank) و مبدل انرژی هایفو (transducer) قرار دارد. انرژی مافوق صوت هایفو (Focused Ultrasound Beam) از زیر شکم به بیمار منتقل می شود. این مبدل از طریق نرم افزار کامپیوتر هدایت می شود. یعنی، می تواند به آرامی در 6 مسیر قرار گیرد.
آمادگی بیمار پیش از عمل تومور با ترکیب هایفو و MRI
بیمار پیش از عمل به مدت 12 نباید چیزی بخورد یا بیاشامد. صبح روز عمل، enema (تزریق گاز یا مایع به راست روده برای خارج کردن محتویات آن از مقعد) انجام می شود. موهای منطقه شکم، لگن و دستگاه تناسلی با اصلاح رفع می شود. مثانه نیز با لوله پزشکی کاملا تخلیه می شود. در حین عمل، اگر روده بین مبدل انرژی و تومور باشد، با پرکردن مثانه یا با یک بالون آب بدون گاز از مسیر پرتوهای مافوق صوت به کنار رانده می شود.
پیش از عمل داروی مسکّنی مانند فنتانیل درون وریدی و میدازولام هیدروکلراید به بیمار خورانده می شود. در تیم پزشکی یک رادیولوژیست و تکنسین MRI با تجربه ی 10 ساله در عمل تومور حضور دارند. زیرا به پزشک در امر آنالیز تصاویر MRI در حین عمل کمک می کنند. نرخ تنفس، ضربان قلب، فشار خون، و سطح اشباع اکسیژن در بیمار نیز حین عمل نظارت می شود. اگر بیمار نتواند انرژی مافوق صوت پرتو هایفو را تحمل کند، پزشک تنظیمات ملایم تری انجام می دهد.
تعیین منطقه تومور و برنامه ریزی درمانی توسط دو سیستم هایفو و MRI
تصویر بالا نشان می دهد که سیستم ترکیبی هایفو و MRI به طور خودکار مناطق تومور زده را در رحم مشخص می کنند. در تصویر A منطقه تومور (فیبروم) تعیین می شود. در تصویر B سیستم به طور خودکار برای درمان مناطق تومورزده برنامه ریزی می کند.
پس از تعیین دقیق نقاط درمان، دوز دمایی (قدرت 400 وات) حدود 60 درجه سانتی گراد انجام می شود. هر پرتو مافوق صوت به مدت 2 ثانیه تومور را هدف می گیرد. پس از این دوثانیه، دو الی 3 ثانیه خنک سازی انجام می شود.
در این مدت، سیستم MRI مرتب کار می کند تا دما در زمان واقعی افزایش یابد. بسته به دمای مورد نیاز برای نابودی تومور، انرژی پرتو هایفو نیز تعیین می شود. اگر دما بیش از 70 درجه شود، قدرت مافوق صوت هایفو کاهش می یابد تا بافت سالم اطراف تومور آسیب نبیند.
معمولا دمای بین 60 تا 65 درجه برای نابودی تومور کافیست. معمولا 2 الی 3 پالس انرژی پرتو هایفو برای کاهش حجم منطقه خاصی از تومور کافیست. گستره ی پالس ها برای نابودی تومور از 1 تا 16 می باشد. پرتو هایفو می تواند منطقه ای با ابعاد 4 میلی متر عرض و 10 تا 12 میلیمتر طول تومور را هدف قرار دهد.
نابودی تومور باید منطقه به منطقه انجام شود. پرتو هایفو پس از نابودی یک منطقه از تومور، سراغ منطقه دیگر می رود. وقتی پرتو هایفو به کناره های تومور نزدیک بافت سالم می رسد، پزشک قدرت صوتی پرتو را کمتر می کند تا بافت سالم آسیب نبیند.
نکته: از آنجا که حجم هر فیبروم (منطقه تومور) متفاوت است، قدرت پرتو هایفو برای نابودی هر فیبروم متفاوت است. یعنی، هر چه کادر پزشکی به دانش هایفو و MRI مسلط تر باشند، نتیجه عمل هم بهتر خواهد بود. بلافاصله پس از عمل، سه تصویر فوقانی-تحتانی، پس و پیش و ساژیتال از محل تومور(قبلا گفتیم) گرفته می شود. کادر پزشکی به کمک این تصاویر تغییرات نابودی تومور را بررسی می کنند. برای مثال، کاهش حجم تومور. این تصویربرداری سه و شش ماه بعد از عمل نیز تکرار می شود.
به کانال ربات تلگرامی زیبان @askq_bot متصل شوید. @ را در ابتدا بنویسید. اولین ربات تلگرامی در ایران توسط مجموعه پزشکان آلومینا راه اندازی شده است. سایت زیبان در کنار سایت های خواهر (تهران اسکین، جایروس، سبز و سالم و غیره) برای سلامتی شما عزیزان فعالیت می کند. با پیگیری مطالب و اخبار ما می توانید در وقت و هزینه خود صرفه جویی نمایید. پژوهشگران و پزشکان آلومینا (زیبان) کانال های تخصصی پوست، مغزو اعصاب، روانشناسی، روانپزشکی و غیره را راه اندازی کرده اند. تمامی سوالات خود را از ربات تلگرامی ما بپرسید. و خیلی سریع پاسخ تخصصی دریافت نمایید.
پژوهشگر: مریم اکبری زاده با زیبان صمیمانه گفتگو کنید.
