اعتیاد به اینترنت
اعتیاد به اینترنت یا در سطحی وسیع‌تر استفاده بیش از حد از اینترنت و رایانه در زندگی و وابستگی به آن به صورتی که در انجام کارهای روزانه مشکلاتی پیش آید. این اختلال گونه‌ای از مشکلات روانی محسوب می‌شود که البته این طبقه‌بندی همچنان مورد تحقیق و بررسی است. فعالیت آنلاین افراد مبتلا به این اختلال می‌تواند انجام بازی‌های رایانه‌ای، وبلاگنویسی ، شبکه‌های اجتماعی یا خریداینترنتی باشد.
مخالفان این نظریه اعتقاد دارند که این نوعی عادت و رفتاری تکراری است و گونه‌ای از اعتیاد محسوب نمی‌شود.اگر ساعتهای زیادی از وقت مفید و اوقات فراغت خودتان را پای اینترنت صرف میکنید، اگر جهت دانلود رایگان یا وبگردی تا نیمه شب بیدارید، اگر با دوستانتان در یاهو مسنجر قرار گذاشتهاید تا ساعتها چت کنید، اگر میخواهید در گروه دوستیابی که به تازگی عضو شدهاید گشتزنی کنید تا دوستان بیشتری جذب کنید، اگر… هیچ بعید نیست که شما گریبانگیر پدیدهای به نام «اعتیاد به اینترنت» شدهاید. به ویژه اگر میبینید اعضای خانواده برای سلامتی شما نگرانند و به هیچ یک از کارهای خود نمیرسید. همینطور هزینه زیادی را نیز قطعاً بابت سرویس اینترنت خود متحمل شده اید.
پیامدهای اعتیاد اینترنتی
تأثیرات اعتیاد اینترنتی هم جسمانی است و هم بیرونی و مربوط به زندگی شخصی. مقاومت در مورد اینکه ما اینترنت را به عنوان یک عامل اعتیادآور بخوانیم بیشتر به فواید اینترنت در جامعه بر می‌گردد.فرد معتاد به اینترنت نوعی احساس به روز بودن در محیط تکنولوژیک می‌کند. پیامدهای زیستی شامل آسیبهایی مانند کمر درد و خستگی چشم و بی‌تحرکی بر اثر عدم ورزش رخ می‌دهند. اختلال در الگوهای خواب شبانه نیز از سایر پیامد‌ها است. در موارد شدید استفاده از کافئین از سوی کاربر برای استفادهٔ طولانی مدت از اینترنت مشاهده شده است. این آسیب‌ها در برابر آسیبهای روانی بسیار کم‌رنگ‌تر هستند.
در زمینهٔ آسیبهای اجتماعی، تحقیق یونگ نشان داد که ۵۳ درصد از معتادان به اینترنت در روابط ازدواج، دوستیابی و روابط بین کودکان و والدین دارای اختلال بودند. بیماران زندگی انفرادی در کنار رایانه را به تدریج جایگزین زندگی در کنار مردم ساخته بودند. در مورد همسران، معمولاً اعتیاد اینترنتی باعث آن می‌شود که همسر نتواند وظایف خود را به طور کامل انجام دهد که به آن همسر)بیوهٔ مجازی) نیز گفته می‌شود. حتی در نمونههای شدید اعتیاد به اینترنت، مادر وقت کافی برای رسیدن به فرزندان را ندارد.
یکی دیگر از مشخصههای رفتاری اعتیاد به اینترنت پرخاشگری در عدم دسترسی به اینترنت است. از دیگر مشکلات نوعی مسخ شدگی است. معتاد اینترنتی قادر به انجام عمل در محیط واقعی نیست و در واقع بیشتر ذهنیات فرد هستند که انرژی معتاد را می‌گیرند تا اعمال روزانهٔ او در محیط واقعی. از افزایش موارد طلاق نیز از مشکلات ناشی از اینترنت نام می‌برند .بیماران روابط عاطفی و اجتماعی خود را در فضای مجازی برای یافتن عشق، حتی بعد از ازدواج ادامه می‌دهند. مطالعهٔ یونگ همچنین نشان داد که ۵۰ درصد از دانش آموزانی که از اینترنت زیاد استفاده می‌نمایند، نمرات ضعیف‌تر و مطالعه و توجه کمتری به درس در کلاس داشته‌اند.
در واقع فرد با مصرف اعتیادگونه، درد را فراموش می‌کند و به شادی می‌رسد؛ این در حالی است که به واقع مشکلی حل نشده است. ما در حالت واقعی وقتی مشکلمان حل شود خوشحالیم اما در حالت اعتیاد بدون دلیل خوشحالیم. رسانه فرد را در حالت کنونی‌اش قرار می‌دهد. در واقع اینترنت پوششی می‌شود برای مشکلات فرد. در این بین آسیب‌ها خود را پنهان می‌سازند و این امر باعث آن می‌شود تا پزشکان و جامعه به این آسیب‌ها برای حل آن‌ها پی نبرند و به لایه های زیرین جامعه بروند. مانند مشکلات زناشویی. این امر باعث می‌شود تا راه حلی نتوان برای مشکلات پیدا کرد.
راهکارهایی جهت ترک اعتیاد به اینترنت
لحظهای با خود فکر کنید آیا صرف مدت زمان طولانی پای اینترنت به نفع شماست یا به ضررتان؟ و آیا هزینه آن مقرون به صرفه است؟ باور کنید مسنجرها همیشه آنلاین هستند، سرویسدهندههای دوستیابی و گروههای دستهجمعی همیشه هستند و بهتر هم خواهند شد،سایتهای تفریحی همیشه برقرار خواهند بود و… .
به جسم و روانتان استراحت بدهید. استفاده زیاد از رایانه چشمان شما را ضعیف، ناراحتی در قسمتهای مچ دست، انگشتان، ستون فقرات و گردن و پاها را بیشتر می‌کند و رفتاری یک بُعدی و گوشهگیر به شما می‌دهد و حتی اعتماد به نفس شما در زندگی اجتماعی را نیز دستخوش تغییر قرار می‌دهد. پس از هر 30 دقیقه کار با رایانه برخیزید و کمی راه بروید. برای استراحت دادن به چشمانتان، در محیطی روشن کار کنید و هنگام کار با رایانه هر 10 دقیقه به محلی خیره شوید، کمی پلک بزنید و بعد شروع به کار کنید.
برای اوقات فراغت خود برنامهریزی کنید و سعی کنید در این برنامه ریزی زمان استفاده از اینترنت را در اولویت های پایینتر قرار دهید.با دوستان خود قرار ملاقات بگذارید و به تفریحهای دسته جمعی روی بیاورید. تفریحهای دسته جمعی باعث می‌شود تا شما رفتار اجتماعی صحیح را جایگزین رفتار گوشه گیری ناشی از حضور طولانی مدت در اینترنت کنید.از اماکن دیدنی و تفریحی محل زندگی خود استفاده کنید، اما نه از روی گوگل ارث!
شبها زود بخوابید. وقت خودتان را صرف دانلود رایگان نکنید تا صبح بتوانید با نشاط کامل به برنامههای اوقات فراغت خود برسید. اگر شاغل هستید شغل خود را به خاطر شب زنده داری اینترنتی به خطر نیندازید.ورزش کنید. به باشگاههای ورزشی مراجعه و در یک رشته مورد علاقه ثبت نام کنید. اگر نمیخواهید هزینهای پرداخت کنید کمی نرمش و پیاده روی کنید. مطالعه کنید. جدیدترین کتابهای مورد علاقه خود را از کتابخانه ها و کتابفروشی ها تهیه کرده و بخوانید. اما سعی کنید پیرامون کامپیوتر و اینترنت نباشند!
انواع اعتیاد اینترنتی
اعتیاد به ارتباط‌های اینترنتی؛ شامل بودن در شبکه های اجتماعی، چت و تالارهای گفت‌وگو، افرادی که دچار اعتیاد به گپ زدن و گفت‌وگوی اینترنتی می‌شوند، معمولاً بیش از حد درگیر روابط اینترنتی هستند. دوستی اینترنتی خیلی سریع اهمیت و جایگاه روابط خانوادگی و دوستان قدیمی را می‌گیرد. به ظاهر مبتلایان به این بیماری دائم در اینترنت دنبال اسم خودشان می‌گردند.
اینکه چند نفر و از کجا به وبلاگ یا سایتشان لینک داده‌اند برای آن‌ها بسیار مهم است و مدام به سایتشان سر می‌زنند و احتمالاً از کمبود یا افزایش بازدیدکنندگان دچار استرس می‌شوند. خود افشاگری وبلاگی مسئلهٔ دیگری است که محققان آن را یک بیماری خوانده‌اند. گروهی از مردم راز‌ها و اسراری را که معمولاً شخصی و خصوصی قلمداد می‌شود، روی وبلاگ‌هایشان افشا می‌کنند که دامنهٔ آن از عکس‌های خصوصی گرفته تا روابط خصوصی امتداد دارد.
اعتیاد جمع‌آوری اطلاعات: در این نوع اعتیاد، فرد شیفتهٔ غنای اطلاعات وب می‌شود و جست‌وجوی بیش از اندازه برای جمع‌آوری اطلاعات، از پیامدهای این شیفتگی است. وبلاگ نویسی و خرید اینترنتی بیش از اندازه و اینترنت گردی از همه جا، آشغال جمع کنی اینترنتی، از دیگر موارد اعتیاد اینترنتی هستند.
عوامل ایجادکننده اعتیاد اینترنتی
اینکه هر وقت فرد احساس ناامیدی، افسردگی و تنهایی و عدم جذابیت می‌کند و به سراغ عامل تسکین دهنده می‌رود، یکی از مشخصه های رفتار اعتیادآور است. عوامل پیش زمینهای نیز در این بین مهم هستند، مانند عزت نفس پایین که باعث می‌شوند فرد به اینترنت روی بیاورد. در کل ممکن است که اعتیاد به اینترنت تنها واکنشی باشد به زندگی رقت بار فرد. در واقع مواد تخدیر کننده مانند الکل، دارو و اینترنت در واقع یک مفعول شرایط نابسامان اجتماعی هستند و خود آن‌ها فاعل شرایط بد نیستند.
تست اعتیاد به اینترنت
تست اعتیاد به اینترنت (IAT) یکی از معتبرترین تست‌های مربوط به سنجش اعتیاد اینترنتی است که توسط دکتر کیمبرلی یانگ (Kimberly Young) ابداع شده است.
در تست IAT هر چه نمره شما بیشتر باشد؛ اعتیاد شما به اینترنت شدیدتر است. نمرات هم به ترتیب از یک تا پنج هستند. در پایان؛ باید مجموع نمراتی را که به 20 پرسش زیر می‌دهید جمع بزنید.
امتیاز هر گزینه:
گزینه ی الف ==> یک امتیاز
گزینه ی ب ==> دو امتیاز
گزینه ی پ ==> سه امتیاز
گزینه ی ج ==> چهار امتیاز
گزینه ی د ==> پنج امتیاز
گزینه ی ه ==> صفر امتیاز ( امتیازی ندارد)
1- چقدر بیشتر از آنچه قصد دارید؛ در اینترنت می‌مانید؟
الف- به ندرت
ب-گهگاهی
پ- غالبا
ج-به‌کرات
د-همیشه
هـ-شامل حال من نمی‌شود.
2- چقدر به خاطر آنلاین ماندن؛ اعضای خانواده را نادیده گرفته‌اید؟
الف- به ندرت
ب-گهگاهی
پ- غالبا
ج-به کرات
د-همیشه
هـ- شامل حال من نمی‌شود.
3- چقدر اینترنت را به بودن با همسرتان ترجیح می‌دهید؟
الف- به ندرت
ب-گهگاهی
پ- غالبا
ج-به کرات
د-همیشه
هـ-شامل حال من نمی‌شود.
4- چقدر از طریق اینترنت با کاربران دیگر رابطه ایجاد میکنید؟
الف- به ندرت
ب-گهگاهی
پ- غالبا
ج-به کرات
د-همیشه
هـ-شامل حال من نمی‌شود.
5- چقدر دیگران از شما به خاطر میزان آنلاین بودنتان شاکی هستند؟
الف- به ندرت
ب-گهگاهی
پ- غالبا
ج-به کرات
د-همیشه
هـ-شامل حال من نمی‌شود.
6- چقدر به خاطر اینترنت؛ نمرات و کارهایتان در مدرسه افت کرده است؟
الف- به ندرت
ب-گهگاهی
پ- غالبا
ج-به کرات
د-همیشه
هـ-شامل حال من نمی‌شود.
7- چقدر ایمیل‌‌هایتان را پیش از کارهای ضروری دیگرتان چک میکنید؟
الف- به ندرت
ب-گهگاهی
پ- غالبا
ج-به کرات
د-همیشه
هـ-شامل حال من نمی‌شود.
8- چقدر عملکرد کاری و بهره‌وری شما به خاطر اینترنت آسیب دیده است؟
الف- به ندرت
ب-گهگاهی
پ- غالبا
ج-به کرات
د-همیشه
هـ-شامل حال من نمی‌شود.
9- وقتی از شما می‌پرسند که چه کارهایی آنلاین انجام می‌دهید؛ چقدر در موضع تدافعی یا پنهانکاری قرار می‌گیرید؟
الف- به ندرت
ب-گهگاهی
پ- غالبا
ج-به کرات
د-همیشه
هـ-شامل حال من نمی‌شود.
10- چقدر افکار آزاردهنده در زندگی را با افکار آرام‌بخش در اینترنت خنثی میکنید؟
الف- به ندرت
ب-گهگاهی
پ- غالبا
ج-به کرات
د-همیشه
هـ-شامل حال من نمی‌شود.
11-چقدر وقتی در اینترنت هستید؛ احساس میکنید توان پیش‌بینی امور را دارید؟
الف- به ندرت
ب-گهگاهی
پ- غالبا
ج-به کرات
د-همیشه
هـ-شامل حال من نمی‌شود.
12- چقدر فکر میکنید که زندگی بدون اینترنت، چیزی کسالت‌بار؛ تهی و بی‌لذت است؟
الف- به ندرت
ب-گهگاهی
پ- غالبا
ج-به کرات
د-همیشه
هـ-شامل حال من نمی‌شود.
13- چقدر وقتی کسی هنگام آنلاین بودن مزاحم شما می‌شود؛ غر می‌زنید؛ فریاد می‌زنید یا عصبانی می‌شوید؟
الف- به ندرت
ب-گهگاهی
پ- غالبا
ج-به کرات
د-همیشه
هـ-شامل حال من نمی‌شود.
14. چقدر فکر میکنید که در حالت آفلاین حواس پرتی دارید؛ ولی در حالت آنلاین بهتر هستید؟
الف- به ندرت
ب-گهگاهی
پ- غالبا
ج-به کرات
د-همیشه
هـ-شامل حال من نمی‌شود.
15. چقدر وقتی آنلاین هستید این جمله را به کار می‌برید: فقط چند دقیقه مونده؛ الان میام
الف- به ندرت
ب-گهگاهی
پ- غالبا
ج-به کرات
د-همیشه
هـ-شامل حال من نمی‌شود
16. چقدر سعی کرده‌اید از میزان آنلاین بودن خود بکاهید و موفق نشده‌اید؟
الف- به ندرت
ب-گهگاهی
پ- غالبا
ج-به کرات
د-همیشه
هـ-شامل حال من نمی‌شود
17. چقدر سعی دارید میزان آنلاین بودنتان را از دیگران مخفی کنید؟
الف- به ندرت
ب-گهگاهی
پ- غالبا
ج-به کرات
د-همیشه
هـ-شامل حال من نمی‌شود.
18. چقدر میزان آنلاین بودن را به بیرون رفتن با دیگران؛ ترجیح می‌دهید؟
الف- به ندرت
ب-گهگاهی
پ- غالبا
ج-به کرات
د-همیشه
هـ-شامل حال من نمی‌شود.
19. چقدر وقتی آفلاین هستید؛ احساس افسردگی و عصبیت دارید که با آنلاین شدن از بین می‌رود؟
الف- به ندرت
ب-گهگاهی
پ- غالبا
ج-به کرات
د-همیشه
هـ-شامل حال من نمی‌شود.
جمع نمرات:
جمع نمرات بین 20 تا 49 = کاربر معمولی هستید
جمع نمرات بین 50 تا 79 = دارید دچار مشکل اعتیاد اینترنتی می‌شوید؛ مراقب باشید
جمع نمرات بین 80 تا 100 = شما به اکثر پرسش‌ها نمرات 4 یا 5 داده‌اید. شما دچار اعتیاد اینترنتی هستید و باید مشکل‌تان را در اسرع وقت حل کنید. واقعا فکر کنید که اگر در پرسش دوم؛ جواب شما 4 بوده است، چه به سر خودتان آورده اید؟
مقالات بعدی مارا دنبال کنید
محقق و مترجم: نگین رشیدزاده