تفاوتهای عکس ساده و ام آر آی و سایرانواع عکسبرداری

پیشرفت بعدی، معرفی سیستم سونوگرافی بود.

این سیستم اساسا برای ردیابی زیردریایی دشمن استفاده می‌شد، ولی بعدها معین شد میتواند با ارسال امواج صوتی و آنالیز بازیافت آن از بافت‌ها، خصوصیات بافتی و بیماری‌های بدن را نمایش دهد.

سونوگرافی نسبت به اشعه ایکس خطر بسیار پایین‌تر دارد. پس از سونوگرافی ، دستگاه‌ها و شیوه‌های مدرن‌تر معرفی شدند. یکی از این شیوه‌ها سی تی اسکن است که با بکارگیری رایانه و چرخش تیوپ اشعه ایکس به دور بدن آدم می‌تواند تصاویر مقطعی از تن تهیه کند.

از دیگر کاربردهای رادیولوژی تهاجمی می‌توان به مداوا فیبروم‌های رحم بدون جراحی، تشخیص انسداد عروق پا و ممانعت از قطع پا در اشخاص دیابت ی و درمان بدخیمی ‌ها بوسیله استفادا ترکیبی از ابزارهای مختلف رادیولوژی مانند سونوگرافی، سی تی اسکن و آنژیوگرافی اشاره کرد. علاوه بر اینها، رادیولوژی تهاجمی میتواند با تزریق درون شریانی داروی ضدسرطان درون تومور، بسیار موثرتر از کموتراپی عادی سرطان را از میان ببرد.

البته موارد استفاده از این شیوه بایست بوسیله متخصصان سرطان معلوم شود.

از دستاوردهای اساسی و مهم پس از معرفی سی تی اسکن می‌توان به‌ام آر آی (تصویربرداری به شیوه تشدید مغناطیسی) اشاره کرد.

این شیوه با یاری آهنربا و مغناطیسی کردن بدن آدم، فرکانس‌های خاصی در بدن ایجاد میکند که با تاباندن و انعکاس امواج رادیویی هم فرکانس با اونها می‌توان تصاویر بسیار دقیقی از تن تهیه کرد.

ام آر آی افق آتیه پزشکی است.

این سیستم فقط یک تصویر را نشان نمی‌دهد، بلکه می‌تواند ارگان‌های گوناگون را هنگام فعالیت‌های بیولوژیکی به دقت مورد وارسی قرار دهد، حتی میتواند با بررسی کارکرد شناسایی بیماری دروغ سنجی یاری رساند.

به همین سبب در بخش زیادی از دستگاه‌های قضایی مدرن دنیا برای بازجویی از متهمان از آن استفاده میشود.

این شیوه افق‌های بسیار وسیعی در تحقیقات کارکرد مغز تحت عنوان «نقشه برداری از مغز» (brain mapping) به وجود آورده که در ایران نیز مرکز درمانی امام خمینی (ره) برای نخستین بار از آن استفاده کرده است.

به عنوان نمونه با یاری ام آر آی می‌توان محل دقیق تومورهای مغز را مشخص کرد و با سنجش محدوده اطراف آن مشخص کرد آیا فرد با عمل جراحی گرفتار عوارضی مانند فلجی خواهد شد یا نه.

به منظور وارسی خطرات محتمل ام آر آی نیز تحقیقاتی با درجات بالایی از امواج روی موش‌ها انجام شده که نمایانگر تغییرات بدنی در این موجودات بوده، ولی تاکنون در مورد آثار درازمدت ام آر آی بر جسم و بدن آدم اطلاعاتی به دست نیامده است.

درواقع، میتوان گفت هیچ نوع انرژی ای وجود ندارد که بطور کامل بر جسم و بدن بی تاثیر باشد.

گرچه خطرات محتمل ام آر آی از خطرات اشعه ایکس بطور حتم کم‌تر است، ولی استفاده بهینه از تمام شیوه‌های رادیولوژی توصیه میشود.

ایران در زمینه رادیولوژی موفقیت‌های بسیاری داشته است. برای نمونه در زمینه سرطان چشم (رتینوبلاستوم) در شفاخانه فارابی توانسته ایم با شیوه‌های درون عروقی، هفتاد درصد از بیماران را از تخلیه چشم نجات دهیم.

برای این کامیابی نیز در کنگره جهانی RSNA (Radiological Society of North America) نائل به اخذ جایزه ارزشمند «Cum Laude» شده ایم.

این کنگره از نظر شمار شرکت کنندگان، به عنوان بزرگ‌ترین رویداد علمی پزشکی در دنیا شناسایی شده است

پیشرفت‌ها در زمینه رادیولوژی همچنان ادامه دارد و آتیه تصویربرداری پزشکی بسیار وسیع است.

به جرات میتوان گفت هیچ رشته‌ای در چند دهه تازه به میزان رشته رادیولوژی سرعت رشد نداشته است.

این پیشرفت‌ها سبب شده رشته رادیولوژی در ۱۵ سال تازه گزینش و انتخاب بخش زیادی از نفرات اول آزمون دستیاری پزشکی باشد.

تنها نکته دارای ارزش و اهمیت در کشور، فقدان برخورداری از ۱ برنامه ریزی درست بمنظور استفاده از ابزارهای رادیولوژی و امکانات موجود است.

خیلی وقتها این ابزارها در موارد بیهوده مورد کاربرد قرار میگیرند.

این موضوع نه فقط برای سلامت زیانبار است، بلکه خرج زیادی بر ساختار اقتصادی کشور وارد میکند.

تصویربرداری رادیولوژی راهکاری گران قیمت است.

به همین سبب دولت‌ها برای مردم در این مورد یارانه در نگاه می‌گیرند. حال چنانچه ابزارهای رادیولوژی در موارد بیهوده به کار رویه، این یارانه هدر می‌رود.

بنابراین در این مورد احتیاج به یک سیاست گذاری درست و هم چنین برنامه‌های آموزشی برای بالا بردن آگاهی مردم وجود دارد.

از رادیولوژی برای چهار هدف استفاده می‌شود:

۱- رادیولوژی تشخیصی: طی آن با بکارگیری تجهیزات پزشکی، گزینش میشود که آیا مریضی در فرد وجود دارد و یا نه

۲- رادیولوژی مداخله‌ای: این شیوه به دکتر متخصص کمک میکند تا گذرگاه مناسب‌تر و مطمئن‌تری را برای علاج بیماری استفاده نماید.

۳- رادیولوژی درمانی: از رادیولوژی برای جنبه‌های درمانی نیز می‌توان استفاده کرد، به عنوان مثال سلول‌های سرطانی را مورد هدف قرار داد و از میان میبرد.

به این شیوه، رادیوتراپی گفته میشود.

۴- رادیولوژی هسته‌ای: شامل دارو درمانی میباشد که طی آن مواد رادیواکتیو به شکل دارو وارد بدن فرد بیمار میشود.

این مواد باعث میشود تا دکتر متخصص، تصویر واضح و روشنی را از کارکرد اندام مشاهده کند.

هشدار

رادیولوژی که با اشعه در رابطه است، برای خانم‌ها باردار پرخطر است و میتواند باعث ظهور ناهنجاری‌های جنین شود.

لذا هر زنی پیش از رادیولوژی باید مطمئن شود که باردار نیست.