در ویدئو زیر مصاحبه کوتاهی با دکتر مصطفی امیری فوق تخصص اختلالات خواب و مدیر کلینیک خواب بهرست را می بینیم و در ادامه به معرفی مهمترین اختلالات خواب خواهیم پرداخت
1- بی خوابی
شاید بیخوابی شما نشانه مشکل زمینه ای باشد
آیا شما نیز فردی هستید که حتی وقتی یک روز سخت و پر کار را پشت سر میگذارید، برای خوابیدن شبانه حاضر هستید تمام گوسفندهای جهان را بشمارید؟ یا از آن گروه از اشخاصی هستید که پس از چند ساعت خوابیدن، نیمه شب بیدار میشوید و برای مجدد خوابیدن زجر میکشید؟
اختلال بیخوابی یا همان اینزومنی (Insomnia) وضعیتی پیچیده و البته مهمتر از یک بیخوابی عادی و دیر خوابیدنهای شبانه است که با وضعیت تندرستی و سلامتی فرد مرتبط است.
در روزگار کنونی شمار بالایی از اشخاص، این شرایط را به صورت مزمن و درازمدت گزارش میکنند و آن را اختلال همیشگی زندگی خود میدانند. مبتلایان به اختلال بیخوابی بطور معمول یک مورد و یا افزونتر از نکتههای زیر را گزارش میکنند:
– مشکل و سختی در به خواب رفتن علی رغم خسته بودن
– بیدار شدنهای مکرر شبانه و چالش در مجددا به خواب رفتن
– بیدار شدن بسیار زود صبحگاهی ولو در صورت محرومیت از خواب کافی شبانه
– ملال و خستگی صبحگاهی هنگام بیدار شدن
– وابستگی به داروهای خواب آور برای خوابیدن
– خواب آلودگی، کسالت و تحریک پذیری در طی روز
– آشفتگی در تمرکز به منظور انجام امورات هر روزه
انواع بیخوابی
۲ نوع بیخوابی، معروف به بیخوابی نخستین و ثانویه وجود دارند:
– بیخوابی اولیه: به این معنا که فرد چالش در خوابیدن را گزارش میکند، بدون این که این وضعیت به دشواری سلامتی و یا بیماری خاصی مرتبط باشد.
– بیخوابی ثانویه: به این معنا که علت اختلالات بیخوابی در فرد یک بیماری زمینهای است. بیماریهایی نظیر آسم، افسردگی، آرتریت ، سرطان، و البته سوزش و درد بالای شکم و درد بدن و یا مصرف محرک هایی نظیر الکل میتوان دلیل زمینهای این اختلالها بیخوابی باشد.
اثرات بیخوابی بر جسم و بدن
اختلال بیخوابی مشکل رایج بخش زیادی از اشخاص است که امکان دارد خیلی ساده بنظر برسد، ولی اثرات گستردهای بر زندگی فرد داشته و میتواند خسارات زیادی را بر انرژی هر روزه، اخلاق و رفتار، سلامت و بطور کلی شیوه کارکرد در امورات روزمره بر جای گذارد.
ولی ضروری است بدانید چنانچه این بیخوابی برای شما یکسره و مزمن است میتواند نشانگر یک بیماری یا آشفتگی در سلامتی باشد.
ولی علاوه بر اینها این مشکل در حین خواب میتواند اثرات منفی زیادی بر زندگی و البته سلامت فرد داشته باشد.
بیخوابی مفرط میتواند علت بخش زیادی از تصادفها و حوادث باشد.
بیخوابی هم چنین از علتهای اساسی و مهم در اختلال کارکرد و تضعیف دستگاه ایمنی است. این تضعیف کارکرد دستگاه ایمنی احتمال گرفتار شدن به بیماری هایی نظیر مرض قند را افزایش خواهد داد و البته بیخوابی در مبتلایان به دیابت بر پروسه مداوا آنها اثرات منفی خواهد داشت.
دلایل بالینی
بررسیهای و بررسیهای زیادی مشخص کرده اند که گسترش بیماریهای خواب با بالارفتن سن بیشتر میشود و از اینرو ضروری است اشخاص بالاتر از ۶۰ سال بفکر جلوگیری از مبتلا شدن به این اختلال باشند. ولی دلیل حقیقی چیست؟
گرچه گسترش این مشکل با بالارفتن سن افزایش میابد، ولی یک بیماری دلیل آن است. بیماریهایی نظیر افسردگی، رفلاکس اسید معده یه مری که سبب سوزش و درد بالای شکم میشود، آپنه خواب، نشانگان ملال و خستگی پاها ، آرتریت، بیماریهای قلبی و کلیوی، پوک شدن استخوان ، سرطان، و نیز بیماری پارکینسون با بالارفتن سن بیشتر میشود.
این بیماریها میتواند دلیل زمینهای بیماریهای خواب باشد.
بهمین سبب است که ما میبینیم افراد با سن بالا بیماریهای خواب را افزونتر بیان میکنند.
چگونه این بیماریها سبب بیماریهای خواب میشوند؟
این بیماریها با تاثیر بر کارکرد سلولهای سیستم عصبی (نورونها) میتواند سبب درد، چالش در تنفس، و یا حرکات غیر ارادی عضلات یا بعبارتی پریدن عضلات شوند.
قطعا چنانچه فردی تنها یکی از این اختلالها را داشته باشد، خواب آهستگی نخواهد داشت.
به این جهت خیلی مهم است که افراد مبتلا به بیخوابی مزمن به طبیب مراجعه کرده و دلیل این مسأله را بیابند..
ممکن است این مشکل خواب نشانی از یک بیماری زمینهای باشد که در اینصورت درمان هر چه تندتر آن، شما را از خطرات آتیه حفاظت خواهد کرد.
دلایل مرتبط به روش زندگی
هر عاملی که بر روش زندگی شما اثر بگذارد، میتواند بر خواب نیز تاثیرگذار باشد؛ به عنوان نمونه وقتی فردی بازنشسته میشود، بیشتر میخوابد، اضطراب و نگرانی پایینتر دارد و بطور کلی زندگی متفاوتی نسبت به زمان فعالیت خود خواهد داشت.
این تغییرات در بعضی اشخاص سبب خوابیدن و راحتی بیشتر و در بعضی دیگر منتهی به اختلال بیخوابی و اضطراب و نگرانی میشود.
اشخاص گرفتار به این مشکل میدانند که بیخوابی حقیقتأ عذاب آور است.
برخی تغییرات شیوه زندگی میتواند اثرات سریع بر وضعیت خوابیدن داشته باشد؛ به عنوان نمونه مصرف قهوه، چای، سیگار و مواجه با دود دخانیات و نیکوتین میتواند علت معمول بیخوابی در بسیاری از اشخاص شود، زیرا این مواد با تحریک مغز، سعی دارند فرد را هوشیار و بیدار نگه دارند.
راه هایی که مغزتان را برای یک خواب راحت آماده میکند.
– اطمینان حاصل کنید که محل خوابتان آرام، تاریک و دارای هوای پسندیده است.
صدا، نور و گرما میتواند باعث مختل شدن خواب شود.
یک تهویه خوب به منظور داشتن هوای تازه میتواند بسیار یاری دهنده باشد.
– برای خوابیدن ۱ برنامه منظم داشته باشید. این اقدام سبب روشن نگه داشتن ساعت درونی بدن شما میشود.
این برنامه را تا جای ممکن در پایان هفتهها و ایام تعطیل هم مراعات کنید.
در اول احتمال دارد سخت باشد، ولی پس از سه چهار هفته، بدنتان ریتم شبانه روزی تازه را بطور کامل میپذیرد.
– در طی روز چرت نزنید! خوابیدنهای کوتاه مدت در طی روز میتواند علت اساسی اختلال خوابیدن شبانه باشد.
چنانچه به هر علتی شدیدأ احساس خواب آلودگی و ملال و خستگی دارید، این خواب نیمروزی را حداکثر ۳۰ دقیقه و آن هم ساعت سه بعدازظهر داشته باشید.
– از فعالیتهای تحریک کننده و موقعیتهای اضطراب و نگرانی زا و هیجانهای پیش از ساعت خواب بپرهیزید.
فعالیت هایی نظیر ورزش شدید، بحث و مشاجره، نگاه کردن به تلویزیون، کار با کامپیوتر و بازیهای کامپیوتری سبب بیخوابی میشوند.
در عوض تلاش کنید آرامش خود را حفظ کنید.
فعالیت هایی نظیر خواندن کتاب یا دوش گرفتن با آب دمای اتاق میتواند به منظور داشتن یک خواب آرام بافایده باشد.
– مصرف کافئین ، قهوه، الکل و نیز سیگار و نیکوتین را تا میزان ممکن پیش از خوابیدن محدود نمایید.
این مواد را دست کم سه ساعت پیش خواب مصرف ننمایید.
در خصوص استفاده از الکل، گرچه استفاده از الکل به فرد احساس خواب آلودگی میدهد، ولی در کیفیت و نیز کمیت خواب ایجاد اختلال میکند.
دلیل و علت بیخوابی شبانه
علل و دلایل بیخوابی شبانه در زیر توضیح داده شده است.
• بالابودن فشار خون میرود.
چنانچه بگوییم که کودکان هم میتوانند به دشواری بالا رفتن فشارخون گرفتار شوند شاید تعجب میکنید؛ ولی بیخوابی میتواند این مشکل را در بین کودکان هم به وجود بیاورد.
به نوشتهام اس ان بی سی، پژوهندگان میگویند کودکانی که اندکتر از ۶ ساعت و نیم در روز و شب میخوابند، به دشواریهای جدی فشارخون دچار میشوند.
البته بالا و پایین فشار خون تنها مشکلی نیست که سراغ کودکان بی خواب میرود.
پژوهندگان میگویند این اشخاص در نوجوانی ۱۴ درصد زیادتر از بقیه احتمال دارد بیش فعال شوند.
پژوهشگران میگویند کودکان به حدود ۹ ساعت خواب در روز و شب احتیاج دارند..
پس تصور نکنید تنظیم خوابیدن شبانه فرزندتان تنها آموزش نظم به اوست؛ کودکانی که خوابشان ساعات متغییری دارد و تا نیمه شب بیدار میمانند بیشتر چاق میشوند و حتی نوسانهای فشار خون را قبل از آدم هایی که ساعات خوابشان تنظیم شده تجربه میکنند.
• طلاق میگیرید.
بله! به همین سادگی! چند ساعت کمتر خوابیدن در روز و شب میتواند جرقههای اختلاف میان شما و شریک زندگی تان را روشن کند و روابط عاطفی تان را گرفتار مشکل کند.
«بی بی سی» به نقل از بنیاد تندرستی ذهنی انگلیس نوشته است که چالش در پیوندهای عاطفی، ملال و خستگی پذیری بالا و فقدان تمرکز فکری از دشواری هایی است که به دلیل بیخوابی ایجاد میشوند.
این بنیاد ادعا میکند که بی خوابها چهار برابر دیگران با مشکل در پیوندهای عاطفی شان روبه رو هستند و سه برابر آدم هایی که حدود ۸ ساعت در روز و شب میخوابند، افسرده میشوند و تمرکزشان را از دست میدهند.
از دید پژوهشگران بیخوابی اشخاص را وارد چرخه معیوبی از مشکلات روانی میکند که تا زمان تنظیم شدن خواب اشخاص نمیتوان امیدی به بهبودشان داشت.
• خوردنی زیاد میخرید.
چنانچه نمیخواهید جیبتان تهی شود، شبها خوب بخوابید.
پژوهشگران میگویند فردای روز بیخوابی، میل شما به خریدن مواد خوراکی چند برابر میشود.
به گزارش مجله چاقی، سطوح هورمون گرلین در خون بی خوابها بالا میرود و سبب گرسنه شدن و افزایش تمایلشان به خرید خوردنی میشود.
پژوهشگران میگویند که افزایش این هورمون بر قدرت تصمیم گیری اشخاصی که خوابیدن کافی نداشته اند اثر میگذارد و حتی به جای آنها تصمیم میگیرد.
از دید پژوهندگان یکی از علل فربه شدن بی خوابها، افزایش میزان همین هورمون است.
آنها اعتقاد دارند کسانی که بخاطر بیشتر تمرکز داشتن در شب و یا به علت اجبار شغلی که مشغول انجامش هستند نظم خوابشان را به هم میریزند و شب زنده داری میکنند، زیادتر در معرض چاقی هستند؛ حتی چنانچه اشتهایشان زیاد نباشد و اهل پیتزا و ساندویچ خوردن و با مصرف غذاهای پرکالری هم نباشند.
مضرات کمبود خواب و بیخوابی
مبتلا شدن به قند خون با کمبود خواب
• دیابت میگیرید.
اضطراب و افسردگی تنها مشکلات ناشی از بیخوابی نیستند.
پژوهشگران میگویند میزان گلوکز خون اشخاصی که خواب شان ناکافی است هم بالاتر از بقیه میرود و توانایی بدنشان در تنظیم میزان انسولین خون پایین میآید.
همین علت است که بی خوابها زیادتر در معرض خطر مبتلا شدن به مرض قند نوع دو قرار میگیرند.
پژوهشگران میگویند فشارهای روانی از علتهای اساسی مبتلا شدن به مرض قند نوع دو هستند و آقایانی که گرفتار این فشارها هستند، ۲ برابر مردهایی که سلامت ذهن دارند گرفتار دیابت میشوند.
طبق گفته پژوهشگران با توجه به اینکه بیخوابی شبانه میتواند تحمل تنشها برای اشخاص را دشوارتر کند و از اونجایی که لازم نبودن خواب سبب مضطرب شدن و افسردگی میشود، میتوان این مشکل را بعنوان یکی از علل و دلایل مبتلا شدن به قند خون معرفی کرد.
گذشته از این، خود بیخوابی هم میتواند مقدار قند خون را گرفتار بالا و پایین کند و سبب مبتلا شدن به قند خون شود.
• سکته مغزی میکنید.
مغز تنها به خاطر بیخوابی خسته و فرسوده نمیشود.
پژوهشگران میگویند بیخوابی شبانه میتواند مرگ این عضو بدن را هم به همراه بیاورد.
از دید پژوهشگران تایوانی خطر سکته مغزی علی الخصوص در میان جوانان بی خواب بیشتر است.
بیخوابی میتواند ریسک سکته مغزی را تا ۵۴ درصد بالاتر ببرد.
از دید آنها خطر سکته مغزی در میان جوانان هجده تا ۲۴ ساله بی خواب، هشت برابر اشخاصی است که در این محدوده سنی خواب مناسب و منظم دارند.
از دید آنها حتی بیخوابی گاه و بی گاه هم میتواند مغز را در مرض چنین خطری قرار بگذارد. از دید پژوهشگران مغز بی خوابها در فردای آن روز هم کارایی پایینتری دارد و از پس انجام تکالیف دشواری که در حالت طبیعی فرد آنها را انجام میدهد برنمی آید.
به همین سبب پژوهندگان توصیه میکنند پیش از انجام کارهای اساسی و مهم، به خوبی بخوابید و حتی میگویند پسندیدهتر است کارمندان در میانه روز نزدیک به بیست دقیقه چرب بزنند، تا برای ادامه فعالیت هایشان آمادهتر شوند.
• آلزایمر میگیرید.
مغز بی خوابها پیش از دیگران توانایی به خاطر آوردن رویدادها و خاطرات را از دست میدهد.
نیویورک دیلی نیوز گزارش کرده است که پروتئینی که وجودش میتواند باعث گرفتار شدن به بیماری آلزایمر شود، با بموقع و لازم خوابیدن در شب از تن تخلیه میشود ولی افرادی که خواب شان نظم ندارد و کفایت نمیکند، این پروتئین در بدنشان انباشته میشود و پیش از دیگران آلزایمر میگیرند.
از دید پژوهشگران حتی چنانچه یک شب اندک بخوابید، سطح این پروتئین در پیکرتان بالاتر میرود و هرچه بیخوابی هایتان بیشتر گردد، میزان آن هم بیشتر و دردسرسازتر میشود.
آمار مبتلا شدن به آلزهایمر در دنیا روزانه بالاتر میرود و پژوهشگران به دنبال یافتن علل و دلایل این موضوع، کشف کرده اند که بیخوابی در ایجاد چنین بیماری ای میتواند تاثیرگذار باشد.
• ۸۶ مرض به جان تان میاندازد.
گفتیم که خطر سکته مغزی، قلبی و مبتلا شدن به مشکلات روانی با بی خواب شدن سراغتان میآید، ولی به نوشته دیلی میل دشواری هایی که بیخوابی برایتان ایجاد میکند، جای تاسف است که از این شمار خیلی افزونتر هستند.
پژوهشگران میگویند که با پریدن خواب از سرتان، ۸۶ نوع اختلال و بیماری سراغتان میآید و خیلی از اختلالات و بیماریهای بدنی که قادر نیستید دلیلی برای حضورشان پیدا کنید، ناشی از همین یک مشکل میشوند.
از دید پژوهشگران نه یکی دو شب بیخوابی، بلکه مستمر شدن این دشواری میتواند چنین عواقبی را بهمراه بیاورد و سبب میگردد که در اوج جوانی، جسمی پیر و خسته داشته باشید.
• نگذارید مزمن شود.
همه اشخاص مرحله یی از بیخوابی را در طی سال تجربه میکنند و برخی شبها خواب به چشم هایشان نمیآید.
این بیخوابی گذرا گرچه میتواند ریسک مبتلا شدن به برخی بیماریها را بیشتر کند ولی به میزان بیخوابی مزمن نمیتوان جان شما را تهدید کند.
چنانچه دورههای گذرای بیخوابی شما جای خود را به بیخوابی هایی که حدود سه هفته تا ۶ ماه استمرار پیدا کرده اند داده اند، پسندیدهتر است سریعا به متخصص اعصاب و روان مراجعه نمایید و با یافتن منشا بیخوابی تان، راهی برای درمانش پیدا کنید.
• بیشتر پیتزا و ساندویچ میخورید.
هم چنین بخوانید: همه مطالب در زمینه کم خوابی و عارضههای آن
تنها تمایل به خرید مواد خوراکی با کم خوابی بیشتر نمیشود.
پژوهشگران میگویند حتی ذائقه شما نیز تحت تاثیر میزان خواب تان قرار میگیرد.
از دید آنها افرادی که شبها به میزان نمیخوابند، بیشتر همبرگر و سیب زمینی سرخ شده میخورند.
این بررسیها که نتیجه شان در گاهنامه نیچر چاپ شده است نشان میدهد که قسمتی از مغز بی خوابها، با دیدن پیتزا و ساندویچ فعال میشود که سبب اندک شدن قدرت این اشخاص در کنترل هوس غذایی شان میشود.
به همین علت است. که از منظر پژوهشگران افرادی که خوابیدن کافی ندارند، قادر نیستند تغذیه سالمی هم داشته باشند.
خوابیدن کافی ضامن سلامتی شماست.
تاثیر کمبود خواب در ایجاد درد کمر
• کمردرد میگیرید.
درد استخوانهای تان در کهنسالی را به گردن نخوردن شیر و ماست نیندازید.
پژوهشگران میگویند میزان خواب شما هم میتواند به میزان تغذیه تان در تندرست و سالم ماندن استخوانهای شما اثر داشته باشد.
پژوهندگان معتقدند که اشخاص بی خواب در دوره کهنسالی درد بیشتری در ستون مهرهها و قسمت کمرشان تجربه میکنند.
از دید پژوهشگران بزرگسالانی که شبها خوب نمیخوابند، یک و نیم برابر افزونتر از افرادی که خوابیدن کافی دارند در کهنسالی دچار دردکمر میشوند.
• سرطان میگیرید.
پژوهشگران میگویند بیخوابی نه فقط احتمال مبتلا شدن به بدخیمی سینه را افزونتر مینماید، بلکه مجال رشد سلولهای سرطانی را هم بیشتر مینماید.
از دید آنها بیخوابی برای بیماران سرطانی سم است و سبب سرعت گرفتن رشد سلولهای سرطانی در بدنشان میشود.
ولی آنها ادعا میکنند که خوابیدن کافی میتواند یکی از درمانهای کمکی برای این بیماران باشد و سبب بهبودشان شود.
به نوشته تلگراف، مردان بی خواب دو برابر دیگران در ریسک گرفتار شدن به سرطان پروستات هستند. و خانمهایی که اندکتر از شش ساعت میخوابند هم به احتمال ۶۲ درصد زیادتر از بقیه به بدخیمی پستان دچار میشوند.
• میمیرید.
مرگ تدریجی به دلیل مبتلا شدن به بیماریهای گفته شده، میتواند گریبان بی خوابها را بگیرد.
ولی حتی چنانچه یک شخص مبتلا شده به بیخوابی برخی ازبیماریهای گفته شده را تجربه نکند، باز هم احتمال مردنش به دلیل لازم نبودن میزان خواب فراوان است.
رویترز نوشته است که نصفی از آمریکاییها بیخوابی مزمن دارند و با عنایت به گفتههای پژوهشگران، مزمن شدن این دشواری به احتمال ۵۸ درصد زیادتر احتمال مرگ را بهمراه میآورد.
از دید پژوهشگران کسانی که در کمترین حالت شش سال با این معضل نبرد کرده اند، زیادتر از بقیه در ریسک خطر مرگ هستند..
چگونه بی خواب شدن را بهبود ببخشیم.
عوامل بیخوابی شبانه
علل و دلایل بی خواب شدن
بیخوابی علل و دلایل متعددی میتواند داشته باشد و از دید پژوهشگران کامل شدن قرص ماه میتواند یکی از آن علل و دلایل باشد پژوهشگران در بوداپست کشف کرده اند که ماه میتواند بر بیماریهای خواب و همینطور تندرستی ذهنی انسانها تاثیر داشته باشد و در وقتیگه ماه کامل در آسمان میدرخشد، خواب خانمها و آقایان سبکتر از سایر روزها میشود.
پژوهشگران میگویند گوشی بازی پیش از خوابیدن گذشته از اثرات منفی که بر مغز میگذارد، میتواند کیفیت خواب شما را پایین بیاورد و سبب بی خواب شدن تان شود ا
متخصصان میگویند در بخش زیادی موارد خود افسردگی هم میتواند سبب بی خواب شدن شما شود.
پژوهشگران میگویند بسیاری از افرادیکه بی خواب هستند و یا در میانه شب بارها بیدار میشوند، از مشکل پر بودن مثانه در شب رنج میبرند و بعد از دستشویی رفتن و روشن کردن چراغ خواب از سرشان میپرد.
2- سندرم پای بی قرار
بیماری پای بی قرار نوعی مشکل خواب است که در آن، فرد گرفتار گرفتار حس نامطلوب در پاها میشود و آنرا به صورت احساس گزگز، مورمور، سوز، درد و کشش و یا حرکت حشرات روی پوست توصیف میکند و فرد بیمار به منظور کاستن حس ناچار است پای خود را وول دهد و یا بکشد.
دلیل RLS چیست؟
علت اساسی RLS هنوز مشخص نشده است ولی بنظر میرسد مادهای شیمیایی در مغز بنام دوپامین در این مورد تاثیردارد
دواهایی که میزان دوپامین مغز را افزایش میدهند موجب التیام نشانههای RLS میگردند.
برخی شرایط طبی نیز سبب ایجاد نشانههای RLS میگردد که شامل:
– پایین بودن سطح خونی آهن
– اختلال گردش خون در پاها
– اختلال اعصاب قسمت نخاع یا پاها
-اختلالات عضلانی
– وابستگی به الکل
– کمبود ویتامینها یا مواد معدنی خاص
مریضی در بیست درصد خانمها هنگام حاملگی دیده میشود. نشانههای بیماری پس از وضع حمل از بین میرود.
– مصرف بعضی داروها مانند درمانهای ضد افسردگی، ضد حساسیت ضد فشار خون، فنی توئین و آنتی اسید
– در نقص کلیوی، بیماری پارکینسون، دیابت و نقص غده تیروئی
گسترش نشانگان پای بی قرار
بیماری پای بی قرار خیلی رایج است.
در بخش زیادی از مطالعاتی که در اروپا انجام شده گسترش آن در مردم معمولی بین ده تا بیست درصد برآورد شده است.
یعنی از هر پنج نفر ۱ نفر احتمال دارد مبتلا به این بیماری شود و از اونجایی که این مریضی در فرهنگ ما و در میان طبیبان بدرستی جا نیفتاده افراد مبتلا به پای بی قرار فوق العاده سرگردانند یعنی به طبیبان مختلف مرتبط به مفاصل و استخوانها رجوع میکنند.
گسترش این مریضی در خانمها بیشتر است و۳۰ تا چهل درصد موارد آن ارثی است.
از سن و سال جوانی به بعد نیز نم نم علایم آن آغاز شده و در سالهای میانسالی تشدید میگردد.
تشخیص فرد بیمار نشانگان پای بی قرار
در حالتی که نشانههای زیر را حس میکنید مبتلا به RLS هستید:
۱) اضطرار شدید برای حرکت دادن پاها
۲) حس نامطلوب در پاها از قبیل مورمور شدن، گزگز، احساس حرکت حشرات روی پوست و غیره
۳) نامطلوبتر شدن نشانههای با استراحت یا فقدان فعالیت علی الخصوص در حالت نشسته و درازکش
۴) مناسبتر شدن نشانههای با حرکت دادن پاها
۵) نامطلوبتر شدن نشانههای در عصر وشب یا در وقت خواب
درمان سندروم پای بی قرار
وقتی بیماری زمینهای وجود دارد احتمال دارد با درمان آن بتوان نشانههای فرد بیمار را مداوا نمود.
در موارد دیگر چنانچه شدت نشانههای فرد بیمار اندک است احتیاجی به مداوا نیست و به بیمار اعتماد خاطر داده میشود که اختلال مهم وجود ندارد.
درمان سندرم پای بیقرار اغلب دشوار است چرا که هیچ درمان قطعی وجود ندارد. اولین گام به سوی درمان سندرم پای بی قرار است جستجوی علل آن است.
پزشک شما ممکن است در مرحله اول یک شرح حال کامل از شما بگیرد و شما را معاینه کند و سپس بعضی آزمایشات را درخواست کند.
کاهش مصرف الکل و کافئین ، به خصوص قبل از خواب ، می تواند کمک به کاهش علائم سندرم پای بیقرارکمک کند. اگر شما یک فرد سیگاری هستید، کاهش سیگار کشیدن یا ترک آن کمک زیادی به کاهش علائم سندرم پای بی قرار می کند. تمرین بهداشت خواب خوب و ورزش روزانه نیز بسیار کمک کننده اند.
داروهای رایج تجویز شده برای درمان سندرم پای بیقرار شامل پرامی پکسول،منیزیوم، ropinirole ، گاباپنتین و…است.
در موارد خفیف گاهی اقدامات زیر احتمال دارد یاری دهنده باشند.
- پرت کردن حواس فرد بیمار مانند خواندن یا نگریستن تلویزیون
- خوابیدن و بیدار شدن هر شب در یک زمان معین بدون تغییر
- پرهیز از خواب ظهر
- فعالیت بدنی منظم در طی روز
- پرهیز از مصرف قهوه، چای و یا نوشابههای کولا دار و الکل و نمک و یا کاستن از مصرف آنها
- آرامش پیش از خوابیدن مانند یک دوش گرم
- پاهایتان را سرد یا گرم کنید.
- پاهای تان را حرکت دهید.
- بطور ژرف نفس بکشید.
- پاهای خود را ماساژ بدهید.
- ببینید احتیاج به قرص آهن احتیاج دارید یا نه
- با حرکات یوگا، درد خود را کاهش دهید.
3- آپنه خواب (خروپف و قطع تنفس در حین خواب)
دلیل بیماری آپنه خواب چیست؟
آپنه خواب یک مشکل پرخطر است که میتواند ریسک مبتلا شدن به مشکلات و بیماریهای قلبی و سکته را بالا ببرد. متخصصان آنچه باید درباره این اختلال بدانید. را سنجیده اند
آپنه خواب چیست؟
هنگامی که درباره آپنه خواب فکر میکنید فکر کنید میخواهید غواصی کنید و فقط یک لوله تنفسی دارید.
شریک زندگی تان میتواند به اعماق اقیانوس برود ولی شما بایستی هر سی ثانیه برای هوا به سطح آب بروید.
فقط شما زیر آب نیستید، خواب هستید و سیستم تنفس معیوب بدن شماست.
آپنه خواب یک اختلال مزمن است که در موقع خواب سبب مکث در تنفس میشود. دکتر کریس وینتر (نویسنده روش خواب: چرا خواب شما قطع میشود و چطور میتوان آنرا از بین بردن کرد) میگوید: «مغز شما باید بین تنفس و خواب تصمیم گیری کند»
چنانچه آپنه خواب دارید، تنفس شما صدها بار در طی شب متوقف شود بنابراین رسیدن به شرایط خواب ژرف را دشوار مینماید.
حتی احتمال دارد چندبار بیدار شوید.
نتیجه چیست؟ شما خوابیدن کافی نخواهید داشت یا دست کم خواب خوب نخواهید داشت.
آپنه خواب یک اختلال مهم است و در طی زمان میتواند ریسک مبتلا شدن به مشکلات و بیماریهای قلبی، سکته مغزی و غیره را بالا ببرد.
ولی خبر خوش اینست که درمان هایی نیز موجود است.
در اینجا، نه چیز که میبایست درباره آپنه خواب بدانید قید شده است.
بیشتر از یک نوع آپنه خواب وجود دارد.
آپنه خواب انسدادی (OSA) شایعترین نوع آپنه خواب است و وقتی اتفاق میافتد که عضلات حلق در موقع خواب مسدود میشوند.
نوع دیگری از آپنه خواب، آپنه خواب مرکزی است که هنگامی اتفاق میوفتد که رابطه مابین مغز و عضلات قطع شود.
نتیجتا، مغز شما سیگنالهای درست را به عضلاتی که تنفس را کنترل میکنند ارسال نمیکند.
گاهی وقتها آپنه انسدادی و مرکزی به صورت همان زمان رخ میدهد، که به نشانگان آپنه خواب پیچیده شناخته شده است.
چاقی یکی از عوامل اساسی خطر است.
در حالیکه آپنه مرکزی خواب محتمل است به دلیل مشکلات پزشکی (مانند اختلالات قلب) و داروهای خاص (مانند opioids) اتفاق بیوفتد، آپنه خواب انسدادی بیشتر بر روی اشخاصی که اضافه وزن دارند، اثر میگذارد.
در حقیقت، با عنایت به بررسیهای موسسه ملی قلب، ریه و خون، نیمی از مبتلایان به OSA دارای اضافه وزن هستند.
برخی از متخصصان اعتقاد دارند اشخاصی که اضافه وزن دارند بافت مازاد در منطقه دهان و حلق دارند که راه تنفسی را میبندد.
گرچه تمام مبتلایان به آپنه خواب اضافه وزن ندارند، ولی کاهش وزن مازاد نشانههای را تقلیل میدهد.
عوامل دیگری که شاید ریسک مبتلا شدن به آپنه انسداد خواب را افزایش بدهند شامل: داشتن لوزههای بزرگ و یا راه تنفسی باریک، داشتن یک عضو خانواده با آپنه خواب، کشیدن سیگار، استفاده از الکل و کیپ شدن بینی
خروپف تنها نشانه نیست.
خروپف شدید احتمال دارد نشانه چشمگیری از آپنه خواب (به خاص برای آنهایی که تختخواب مشترک دارند) باشد، ولی این نشانه تنها نشانه آپنه خواب نیست.
احساس خواب آلودگی بیشتر از اندازه (یا حتی خواب افتادن) در طی روز نشانههای معمول دیگرست.
دکتر وینتر میگوید: «یکی از نشانههای خواب افتادن در طول کار و جلسات اساسی و مهم است»
اغلب مردم خواب آلودگی خود را با آپنه خواب مرتبط نمیدانند زیرا نمیدانند در طی شب بیدار بوده اند.
خروپف یک نشانه خوبست.، نه فقط آوای بلند آن، بلکه خروپف به همراه آوای خفه نیز با اهمیت است.
این خروپف تنها زمانی اتفاق میوفتد که بافت در پشت حلق ارتعاش دارد.
البته تمام اشخاصی که خروپف میکنند آپنه خواب ندارند. سردرد صبحگاهی، خشک شدن دهان، نوسانات خلقی و اختلال در تمرکز نیز نشانههای آپنه خواب میباشد.
آپنه خواب در آقایان بیشتر از خانمها است.
مردان میانسال بیشتر از خانمها تحت تاثیر آپنه خواب قرار میگیرند.
مارک اریک دیکن، استاد دانشکده علوم پزشکی دانشگاه مریلند میگوید: “چارلز دیکنز، رایجترین بیماران آپنه خواب را در سال ۱۸۳۷ هنگامی که مقالههای ویوویک را نوشت، شناسایی کرد.
شخصیت اساسی آن” اشخاص میانسال و چاق بودند که خروپف میکنند و در طی روز خواب آلود هستند.
«(به همین علت است که آپنه خواب را» نشانگان پیک ویلی” نیز مینامند).
ولی آپنه خواب در خانمها نیز دیده میشود.
خطر این اختلال با وصول به یائسگی بیشتر میشود.
آپنه خواب میتواند تهدید کننده زندگی باشد.
رها کردن آپنه خواب میتواند منجر به عارضههای خطرناکی مانند بالارفتن فشار خون، دیابت ، تپش قلب نامنظم، حمله و سکته قلبی، ناتوانی و نارسایی قلبی، سکته مغزی و غیره شود.
دکتر وینتر میگوید: “این بیماری میتواند بسیار پیچیده شود.
آپنه خواب سبب افزایش وزن میشود، زیرا خیلی از افراد برای اینکه بتوانند بیدار بمانند زیاد چیزی میخورند.
بالارفتن وزن نیز سبب حمله و سکته قلبی میشود.
هم چنین احتمال مبتلا شدن به قند خون و نشانگان متابولیک نیز افزایش میابد.
” نشانگان متابولیک به مجموعهای از عوامل پرخطر اشاره دارد که ریسک مبتلا شدن به مشکلات و بیماریهای قلبی و مرض قند را افزایش میدهد: چربی معده، تری گلیسیرید بالا، چربی خون خوب پایین، بالارفتن فشار خون و قند موجود در خون بالا در حالت ناشتا.
آپنه خواب هم چنین ریسک مبتلا شدن به افسردگی را افزایش میدهد و احتمال دارد بر روابط شما در منزل (اگر شریک زندگی تان به خاطر خروپف شما نتواند بخوابد) و محیط کار (اگر بطور مستمر و مداوم حس خسته بودن و درماندگی کنید) تاثیر بگذارند.
آپنه خواب بیشتر تشخیص داده نمیشود.
دکتر وینتر میگوید: ” [آپنه خواب] خیلی اندک تشخیص داده میشود زیرا خیلی از افراد وقتی که به رختخواب میروند سریعا خوابشان میبرد.
این اشخاص از دید دیگران خوش خواب نامیده میشوند “.
«آنها میگویند من هرجایی خوابم میبرد- من میتوانم در یک قایق نیز بخوابم» این مسئله نشان میدهد که چیزی در حین خواب شما مشکل دارد و به معنای خوش خواب بودن شما نیست.
یکی دیگر از علتهای تشخیص ندادن آپنه خواب این است که زمانی اتفاق میوفتد که شما بطور کامل هوشیار نیستید و بیشتر مردم قادر نیستند ارتباطی بین احساس خواب آلودگی روزانه و آپنه خواب برقرار کنند.
به همین سبب خروپف نشانه با اهمیتی است.
دکتر دیکن میگوید: «تا زمانیکه با فردی همبستر نباشید، متوجه خروپف خود نمیشوید»
تشخیص آپنه خواب در خانه
یکبار مجبورید یک شب ناراحت کننده در آزمایشگاه بخوابید در حالیکه سیم و مانیتور به شما وصل است تا به تشخیص دقیق آپنه خواب بپردازد.
هم اکنون، بخش زیادی از اشخاص توانایی دارند این تشخیص را در خانه داشته باشند.
بعد از یک معاینه فیزیکی، دکتر متخصص مانیتور قابل حمل که بر روی صفحه آن وضعیت خواب، مانند میزان تپش قلب و حرکت سینه دیده میشود را سفارش میکند.
هم چنین خوبست. یک دفتر داشته باشید و در آن برای مدت زمان چند هفته زمان خوابیدن و بیدار شدن خود را بنویسید.
دکتر وینتر میگوید: کاستی این شیوه این است که منحصرا در حالتی که آپنه خواب داشته باشید تشخیص میدهد و دیگر بیماریهای مرتبط به خواب را تشخیص نمیدهد.
چنانچه آپنه خواب نداشته باشید، بایست به آزمایشگاه خواب مراجعه نمایید و با متخصص اختلالات خواب برای یافتن مشکل گفتگو کنید..
راههای درمان آپنه خواب
آپنه خواب یک اختلال مهم است، ولی خبر خوش اینست که راههای درمانی هم برای آن وجود دارد.
تغییرات سبک زندگی هوشمند احتمال دارد یاری رساند، علی الخصوص برای مبتلایان به آپنه خواب نه چندان شدید.
بکارگیری ماسک سی پپ (فشار مثبت جریان هوای پیوسته) در شب، درمان اساسی برای اشخاصی است که دارای آپنه میانه و شدید خواب هستند.
این سیستم یاری میکند مجراهای بالای هوا باز شود تا قادر باشید در موقع خواب راحت نفس بکشید.
ولی اکثریت از مردم دوست ندارند از یک ماسک سی پپ بهره ببرند.
دکتر وینتر میگوید: «این درمان موثرترین درمان است، ولی قطعا ایدئال نیست».
پیامدهای جانبی مانند احتقان و خشک شدن دهان نیز میتوانند برای کاربران سی پپ خسته کننده باشد.
چنانچه سی پپ برای شما مناسب نباشد، گزینههای دیگری نیز وجود دارد مانند سیستم دهان که زبان یا فک شما را به جلو و دور از راه تنفسی میراند.
برای اشخاصی که با این درمانها تسلی نمییابند، جراحی برای باز کردن مجرای تنفسی (مانند جابجایی مجدد یا حذف لوزهها و بافتها از پشت دهان) احتمال دارد گزینه شایستهای باشد.
تغییر سبک زندگی احتمال دارد یاری رساند.
چنانچه آپنه خواب دارید، تغییر سبک زندگی هوشمند میتواند. کیفیت خواب شما را تغییر بدهد.
دکتر دیکن میگوید: «هر چیزی که قادر باشد خواب را متوقف کند، آپنه را وخیمتر میکند» مبتلایان به آپنه خواب باید از خوابیدن بر روی پشتشان (برای پیشگیری از خروج تنفس) جلوگیری کنند، آشامیدنیهای ملایم بخورند، سیگار را ترک کنند و از استفاده از قرصهای خواب آور و الکل بپرهیزند (هر دو تنفس شما را کند میکند).
به توصیه پزشک وینتر، «نوشیدنیهای سنگین به دلیل شل کردن عضلات سبب میشود آپنه خواب نامطلوبتر شود»
برای آنهایی که آپنه خواب دارند، رژیم خواب تندرست و سالم خیلی پراهمیت است.
اتاق خواب را تنها برای خواب و ارتباط جنسی بهره جویی کنید، اطمینان حاصل کنید که میزان حرارت پسندیده است، و تمام چراغها را خاموش کنید.
خاموش کردن تلویزیون نیز میتواند کمک کند.
گزینه های درمانی آپنه خواب
برای افرادیکه آپنه خواب آنها نه چندان شدید است احتمال دارد فقط تغییراتی در روش زندگی مانند کم کردن وزن یا کنار گذاشتن سیگار نیاز باشد. چنانچه آلرژی داشته باشید دکترتان شاید توصیه میکند که آلرژی خود را مداوا نمایید.
چنانچه این شیوهها، علایم و نشانههای شما را التیام و بهبود نداد یا اینکه آپنه خواب شما میانه تا شدید بود درمانهای دیگری بایست به کار گرفته شود.
درمان در منزل برای آپنه خواب
چنانچه آپنه خواب شما نه چندان شدید باشد شاید با تغییر در رفتارتان میتوانید آنرا درمان کنید به عنوان مثال:
- کم کردن وزن
- پرهیز از استفاده از الکل و قرص خواب
- تغییر مدل خواب به منظور بهترشدن تنفس
- کنار گذاشتن سیگار سیگار میتواند التهاب و تورم را در سیستم تنفسی فوقانی شما بالا میبرد که این موضوع میتواند هم خرپف کردن و هم آپنه خواب را وخیمتر کند.
- پرهیز از خوابیدن به پشت
سی پپ
سی پپ (Continuous Positive Airway Pressure) یا فشار مثبت یکسره راه تنفسی، یک نوع درمان است که در آن موقع خواب یک ماسک بر روی بینی و دهان شما گذاشته میشود.
این ماسک به یک ماشین وصل شده است که جریان هوای یکسره را به بینی شما میرساند.
این جریان هوا یاری میکند که راه تنفسی باز بماند و تنفس منظم شود.
سی پپ رایجترین مداوا برای آپنه خواب است.
برای فشار مثبت راه تنفسی، سطح B نیز تعریف شده است که به آن BPAP گفته میشود و شبیه سی پپ است با این فرق که جریان هوا هنگام دم و باز دم تغییراتی میکند.
جراحی برای آپنه خواب
چنانچه شما به انحراف بینی یا لوزههای بزرگ مبتلا هستید یا فک پایین شما کوچک است و این سبب شده گلوی شما کوچک شود محتمل است به جراحی نیاز داشته باشید.
رایجترین انوع جراحی برای علاج آپنه خواب عبارتست از:
- جراحی بینی : اصلاح مشکلات بینی مانند انحراف سپتوم بوسیله جراحی سپتوپلاستی
- UPPP ( Uvulopalatopharyngoplasty ): فرآیندی است که به سبب آن بافت نرم واقع در پشت حلق و کام شما حذف میشود و راه تنفسی در آغاز حلق عریضتر میشود.
- جراحی جلو افتادگی فک پایین: جراحی برای اصلاح مشکلات خاص صورت یا انسداد حلق که در ایجاد آپنه خواب نقش داشته است.
گزینههای درمانی دیگر برای آپنه خواب
برای محکم کردن بافت نرم کام نرم، شیوههای اندک تهاجمیتری نیز وجود دارد.
هرچند این شیوهها برای علاج خرپف اثربخش بوده است، ولی اثر آن برای علاج آپنه خواب در مدت طولانی مشخص نشده است.
برای آنهایی که بکارگیری سی پپ برایشان ممکن نیست، یک سیستم بنام «اینسپایر» که در بدن کاشته میشود در دسترس میباشد.
این سیستم، «تحریک کنندهی سیستم تنفسی فوقانی» نامیده میشود که شامل ژنراتوری است که پالسهای کوچکی تولید میکند و در زیر پوست در بالای سینه جایگذاری میشود یک سیم که به ریه منتهی میشود، الگوی تنفسی طبیعی فرد بیمار را تشخیص میدهد.
یک سیم دیگر که به گردن منتهی میشود، عصبهای کنترل کنندهی ماهیچههای راه تنفسی را به صورت نه چندان شدید تحریک کرده و آن را باز نگه میدارد.
دکتر میتواند به وسیلهی یک ریموت خارجی به این سیستم برنامه بدهد.
هم چنین کسیکه از اینسپایر استفاده میکند میتواند به وسیلهی یک ریموت آن را پیش از خواب روشن کرده و هنگام بیدار شدن در بامداد خاموش کند.