دکتر مصطفی امیری متخصص مغز و اعصاب و نویسنده کتاب های متعدد در مورد مغز و اعصاب در مورد مرگ سلولی اینگونه می نویسد
برای درک مکانیسم مرگ، بیایید ابتدا در سطح سلولی، پدیده مرگ را درک کنیم.
سلولهای ما به طور عمده از طریق سه مکانیزم از بین می روند: آپوپتوز ، اتوفاژی و نکروز .
انواع مرگ سلولی
آپوپتوز یک فرایند منظم و همیشگی است که در آن بخشی از محتوای سلول در بسته های کوچک غشایی برای “جمع آوری” توسط سلول های ایمنی بسته بندی می شود.
آپوپتوز برخی سلولها را در حین رشد از بین می برد ، آپوپتوز سلولهای بالقوه سرطانی و آلوده به ویروس را از بین می برد و تعادل سلولی را در بدن حفظ می کند.
اتوفاژی (یا اتو فاگوسیتوز) از یونان باستان گرفته شده است و به معنای خود خوری است). اتوفاژی مکانیسم طبیعی و تنظیم شده سلولی است که باعث می شود اجزای غیر ضروری یا ناکارآمد از بین برود. این فرآیند، تخریب منظم و بازیافت اجزای سلول ها را امکان پذیر می کند.
زشت ترین و کم ظرافت ترین مرگ سلولی، نکروز است. نکروز از کلمه یونانی “nekros” گرفته شده است که به معنی “جسد” است و این فرآیند زمانی اتفاق می افتد که سلول ها به طور ناگهانی از مواد مغذی و انرژی محروم شوند. مثلا وقتی که جریان خون قطع می شود ،پس از سکته مغزی یا پس از حمله قلبی، سلول های آسیب دیده دچار نکروز می شوند. نکروز با نفوذپذیری بیش از حد غشا سلولها شروع می شود.
مایعات بین بافتی از خارج وارد سلول ها می شود و سلول ها و محتوای آنها را مانند بادکنک آنقدر متورم می کند تا زمانی که سلول ها پاره شوند و محتوای آنها به فضای خارج سلول نشت کند. اولین سلولهای نکروز شده به عنوان نگهبان عمل می کنند و به بقیه بدن در مورد رویداد ایجاد کننده نکروز اعم از قطع جریان خون، گرما یا سرما یا وجود یک ماده سمی هشدار می دهد.
مرگ در سطح سلولی در هر لحظه در وجود ما جریان دارد، هر لحظه تعدادی از سلول های ما توسط سیستم ایمنی و مکانیسم های دیگر، نابود و تخریب می شوند. مرگ برای بدن ما پدیده غریبه و جدیدی نیست، ما هر لحظه مرگ را تجربه می کنیم و به همین دلیل هم برخلاف تصور اولیه، احساس مرگ از لحظه تولد با ما حضور دارد و ما هر لحظه با انواع مختلفی از مرگ سروکار داریم.
بنابراین در طول حیات مان ، بخشهایی از ما دائماً در حال مرگ هستند. در حقیقت اگر آپوپتوز اتفاق نیفتد، یک انسان بطور متوسط در طول عمر خود نزدیک به دو هزار کیلوگرم مغز استخوان و حدود پانزده کیلومتر بافت روده ای تولید می کند.
حتی در سطح یک سلول منفرد ، فشار و کششی دائمی بین مرگ و زندگی وجود دارد. بنابراین ، هر سلول در بدن ما هر لحظه در حال رقصیدن با نیروهایی است که آن را به مرگ نزدیکتر یا دورتر می کنند و در واقع، ما در هر لحظه زنده می شویم و در هر لحظه می میریم. آنچه ما را به عنوان انسان به مرگ نزدیکتر می کند این است که به مرور قدرت خالص نیروهای مرگ سلولی بیش از نیروهای تکثیر سلولی خواهد شد.
برگرفته از دوره درمان ترس از مرگ دکتر مصطفی امیری ( با اجازه از ایشان)