احساس گلوبوس چیست و چگونه درمان میشود؟
آیا تابحال برای شما پیش آمده که احساس توده یا گلوله‌ای در حلق داشته باشید یا حس کنید، لقمه‌ای در گلویتان گیر کرده است که با بلع آب دهان هم از بین نمی‌رود و هم چنان ادامه دارد؟
احساس توده در حلق را نبایست با اشکال در بلع (دیسفاژی) اشتباه کرد.
اشکال در بلع نشانه با اهمیتی است که در آن فرد هنگام بلع مایعات یا غذای جامد مشکل دارد و یا اینکه ناچار است لقمه را با آب فرو دهد.
دیسفاژی علت‌های گوناگونی دارد که برخی از آن‌ها مانند سرطان مری پرخطر می‌باشد، در حالیکه گلوبوس نشانه بیماری جدی نیست.
احساس وجود توده یا گلوله در حلق مشکلی آزار دهنده برای افرادست.
در یک چنین وضعیتی هر چه فرد تلاش میکند با سرفه کردن و یا بلع زیاد این مسأله را حل کند موفق نمی‌شود.
این احساس گلوبوس نامیده میشود.
گلوبوس بر اثر برگشت اسید به درون حنجره بوجود میآید و در همه سنین رخ میدهد، ولی گسترش آن در اطفال کم‌تر بوده و در بالغین و بزرگسالان طی دوره میانسالی رایج میشود.
خانمها به دلیل زودرنج بودنشان زیادتر در معرض تحریک عصب معده هستند.
مریض گرفتار و مبتلا به گلوبوس هیچگونه مشکلی از دید بلع خوراک ندارد و بطور معمول حالت توده در حلق سر میز خوراک یا سر سفره فراموش شده و احساس نمی‌شود.
احساس توده در حلق بطور معمول در افرادی بوجود میاید که زیر فشار روحی هستند و مکانیسم ایجاد آن، افزایش انقباض (تونوسیته) اسفنکتر فوقانی مری می‌باشد.
مریض گرفتار و مبتلا به گلوبوس هیچگونه مشکلی از دید بلع خوراک ندارد.
اشکال در بلع خوراک با حس توده در حلق متمایز است.
همانگونه که گفته شد، گلوبوس اشکال در بلع خوراک نیست.
اشکال در بلع خوراک به معنای احساس گرفتگی یا انسداد در گذرگاه عبور خوراک از دهن، حلق یا مری است.
بعضی بیماران یکسری نشانه‌های شبیه را، با اشکال در بلع خوراک اشتباه می‌گیرند در حالیکه اشکال در بلع خوراک با این علائم فرق میکند.
این علائم از این قرار است:
۱- بلع دردآور
به معنای حس درد در موقع بلع خوراک است.
در مواردی، بلع دردآور بطور مصادف با اشکال در بلع وجود دارد ولی گاهی وقتها تنها در هنگام بلع خوراک درد احساس میشود و اشکال در بلع نیست و خوراک به آسانی از گذرگاه حلق و مری عبور میکند.
۲- احساس توده در حلق
در این وضعیت نیز هنگام بلع خوراک اشکالی وجود ندارد ولی فرد بیمار بطور مستمر و مداوم و بدون رابطه با خوراک خوردن حس میکند که توده‌ای در گلویش گیر کرده است یا در منطقه حلق احساس گرفتگی و فشار میکند.
۳- هراس از خوراک یا هراس از بلع خوراک
در این موارد فرد بیمار به دلیل رنجش هایی که متعاقب خوراک خوردن یا بلع ایجاد میشود از خوردن غذا یا بلع خوراک امتناع میکند. برای مثال در کاهش گلبول‌های قرمز خون ، در روده همواره حدود ۲۰۰ دقیقه بعد از غذا خوردن درد زیاد شکم بوجود میآید. فرد بیمار برای پیشگیری از ظهور درد شکم از خوردن غذا می‌ترسد یا در بیماریهایی نظیر هاری، کزاز و فلج حلقی در موقع بلع خوراک ماده غذایی وارد مجاری تنفسی و سبب سختی نفس شدید و احساس خفگی فرد بیمار میشود.
به همین جهت فرد بیمار از بلع خوراک بسیار نگران است.
۴- احساس پری در منطقه بالای شکم
این حالت نیز به همراه انسداد یا اشکال در گذرگاه عبور خوراک نیست بلکه متعاقب غذا خوردن یا بلع هوا احساس پری و تورم بوجود میآید.
نشانه‌های و درمان احساس گلوبوس:
نشانه‌های احساس گلوبوس
احساس پری، درد، نفخ معده ، سیری زودرس و حتا گهگاهی احساس گشنگی بیشتر از اندازه، از علایم این مریضی محسوب میشود.
مریض گرفتار و مبتلا به گلوبوس هیچگونه مشکلی از دید بلع خوراک ندارد.
دلیل ایجاد احساس گلوبوس
آنهایی که در معرض فشار روحی و اضطراب و نگرانی هستند، افزون‌تر از بقیه اشخاص در مواجه با احساس گلوبوس هستند. زیرا اضطراب و نگرانی سبب تحریک عصب معده و برون ریزی هورمون هایی میشود، که سبب ملتهب شدن و ورم معده و علی الخصوص ایجاد مشکل گلوبوس میشود.
دلیل این مشکل ناشناخته است ولی بنظر میرسد نکته‌های زیر دخیل باشند.
– افزایش انقباض دریچه فوقانی مری
– رفلاکس اسید معده به مری
– افزایش حساسیت اعصاب حلق
– وجود اختلالات روحی مانند اضطراب ، افسردگی و اضطراب و نگرانی
تشخیص گلوبوس
آزمایش مخصوصی برای تشخیص گلوبوس وجود ندارد.
در واقع تشخیص گلوبوس بر اساس رد دیگر علت‌های بیماری است.
دکتر درمانگر پیش از این که تشخیص گلوبوس را بدهد، بررسی‌های کامل از مری و حلق انجام میدهد، تا بیماری‌های دیگر را رد کند.
چنانچه رادیوگرافی مری با باریم نرمال گزارش شود، آزمایش‌های فرد بیمار طبیعی باشد، غده تیروئید طبیعی باشد و بیماری خاصی یافت نشود، تشخیص گلوبوس داده میشود.
بعضی از مبتلایان به بیماری برگشت محتویات معده به مری هم احتمال دارد احساس توده در حلق کنند.
دکتر درمانگر پیش از اینکه تشخیص توده در حلق را بدهد یک وارسی و تحقیق کامل از مری و حلق انجام میدهد، تا بیماری‌های دیگر را رد کند.
چنانچه بیماری خاصی یافت نشد، تشخیص گلوبوس را می‌گذارد.
درمان احساس گلوبوس
بااهمیت‌ترین و کلیدی‌ترین راهکار برای مداوای این بیماری، روان درمانی و از بین بردن مشکلات تنش‌های روحی فرد بیمار است.
زیرا اضطراب و نگرانی بااهمیت‌ترین عامل ایجاد این مریضی است.
در این وضعیت اطرافیان باید فرد بیمار را درک کنند و اگاه باشند که او حقیقتأ فرد بیمار است.
هم چنین این اختلال مرحله درمانی مشخصی ندارد.
یکی از رایجترین دواهایی که به منظور درمان تجویز میشود قرص کلردیازپوکساید به همراه داروهای ضد اسید است.
اشخاص در صورت فقدان مداوای این بیماری و واقع شدن در محیط پراسترس گرفتار مشکلات روده بزرگ میشوند که در خانمهای با یبوست و در آقایان با اسهال همگام است.
بیماران از خوردن خوراکی‌های محرک، تند، ترش، شور و خوراکی هایی که سرعت تخلیه معده را کاهش میدهد اجتناب کرده و بجای آن از مرباجات که باعث سرعت تخلیه معده میشود، بهره ببرند.