پان پراگ مخدری خوشمزه در کمین کودکان و نوجوانان
پان پراگ ، ماده مخدری است که جدیدا در غالب آدامس وارد ایران شده است. پان پراگ، راجا، تایتانیک، ناس خارجی، پان پاکستان، پان عربی، ویتامین، ملوان زبل، پان اسفناج وگوتکا
هنوز داستان مصیبت و بدبختیهای اکستازی که هزاران معتاد مافنگی روی دست خانوادهها گذاشت، به پایان نرسیده بود که چند ماه پیش، سر و کله یک روانگردان توهم زای دیگر در بازار ایران و بخصوص در نواحی شرقی پیدا شد؛ مخدری که اینبار در بستههای شکیل با عکسهای هنرپیشههای خوش تیپ هندی و پاکستانی به عنوان آدامس ، پاستیل و پودرهایی با مزه نعنا و خوشبوکننده دهان وارد شده است.این آدامسهای روانگردان را بسیار ساده و راحت میشود مانند سیگار از مغازهها خرید، به شیوهای که خانواده هایی که تفاوت اکس و استامینوفن را از هم نمیفهمیدند، عمرا بفهمند آدامسها و خوشبوکنندههای پان چیست و تا به خودشان بیایند، آنچه نباید بشود، اتفاق میفتد.
خطر اساسی اینست که این بار، طعمهها، کودکان خردسالی هستند که دو آدامس بادکنکی را به زور میچپانند توی دهانشان و آن را تق و تق میترکانند.
یک متخصص اعصاب و روان و مدرس دانشگاه در گفتگویی اعلام کرد: مصرف پان پراگ به صورت جویدنی، زیرزبانی و مکیدنی به همراه دور کردن ترشحات قرمز رنگ است و مواد شکل دهنده آن از برگ درختی بنام «BETEL» است، بدین صورت که این ماده را با میزانی تنباکو، آهک، خاکستر، ادویه، اسانس و افزودنیهای غیرمجاز آمیخته میکنند که خیلی نشئه آور است، حتی در برخی از انواع پان پراگها، برای بلند قد شدن رت سرخوشی و نشئگی، ترکیبات روانگردان یا توهم زای دیگری از جمله تریاک، حشیش و در مواردی ترکیبات شیمیایی از جمله آرسنیک، منیزیم و سرب به آن افزوده میشود.
اجتماع هدف این نوع روانگردان، کودکان و نوجوانان (به علت مصرف آدامس و پاستیل و غیره) بخصوص در مدرسهها هستند، چراکه اشخاص در این محدوده سنی شدیدأ بدنبال تجربه چیزهای تازه اند و این موارد با سرعت گسترش پیدا میکند.
زیادترین مصرف این ماده در نواحی شرقی و جنوبی کشور است و مبادی ورودی این مواد به ایران، سرزمینهای افغانستان و پاکستان است، هم چنین قیمت آن حدود ۳۰۰ تا ۵۰۰ تومان و بسیار ارزان است.
اسامی دیگر برای تبلیغ و ترغیب به مصرف و انگ زدایی از اینکه پان پراگ روانگردان نیست، ارایه میشود که شامل: ملوان زبل، دپی کوپر، راجا، تایتانیک، پان عربی، ناس افغانی، چالیا، پان کوبیده و بی تی (BT) و حتی دندان محکم کن و ویتامین
این متخصص اعصاب و روان گفت: پان جزء پنج مادهی روانگردان مصرفی است که (بعد از تنباکو، الکل و کافئین ) دست کم ده درصد جمعیت جهان در سرزمینهای آسیای جنوب شرقی – علی الخصوص هند و پاکستان – این ماده را مصرف میکنند و دلیلی که مصرف کنندگان «پان پراگ» ها را به طرف آن میکشد، احساس گرمی، سرخوشی موقت، سبکی سر، گیجی و شادی کاذب است.
آدامس پان پراگ
چرا پان پراگ را روانگردان نمیدانند؟
مصرف کنندگان پان پراگ بر این تصورند که چون این ماده را از راه دهان مصرف کرده و تدخین انجام نمیدهند، بنابراین خطر چندانی متوجه آنها نیست.
این تصور غلط به اجتماع هم تسری یافته و بخش زیادی از مردم گمان میکنند که پان پراگ ماده بدون خطر یا اندک خطری است و چنانچه این چنین نبود در معابر همگانی به صورت آشکار فروخته نمیشد، درحالیکه این برداشت از اساس غلط است.
این متخصص اعصاب و روان و مدرس دانشگاه در تشریح عارضههای بکارگیری پان گفت: این ماده روانگردان دارای عارضههای بدنی، عصبی و روانپزشکی است که عارضههای بدنی آن شامل: پان از عوامل مستعدکننده بدخیمیهای حفره دهان از جمله سرطان لثه، سرطان مخاط دهان و سرطان حنجره محسوب میشود، نامطلوب رنگ شدن دندانها، بیماریهای لثه، گوارشی (حتی سرطان روده بزرگ)، بیماریهای سیستم تنفسی، کلیوی، قلبی و سرخرگی، عقیم کنندگی در آقایان بزرگسال، ملتهب شدن چشم، کاستی شدید دستگاه ایمنی، به علت ریختن آب دهان به صورت مکرر، میتواند منجر به انتقال بیماریهای عفونی مانند سل و هپاتیت شود.
عارضههای عصبی و روانپزشکی پان پراگ
زیان مغزی، فقدان تعامل رفتاری و حرکتی، احساس سرخوشی و هیجانات غیرطبیعی، افت تحصیلی ، به علت آهک به کار رفته در آن، توهم، پرخاشگری و در حقیقت بااهمیتترین پیامد این ماده ایجاد وابستگی و اعتیاد هم چنین افزایش گرایش به مصرف مخدرهای قویتر و خطرناکتر است.
راهکارهای جلوگیری و درمانی مخدرپان پان پراگ
این استاد دانشگاه در تشریح راهکارهای مناسب برای جلوگیری و درمان پان پراگ گفت: در زمینه جلوگیری سه موضوع «انسان اعتیادپذیر»، «محیط اعتیادساز» و «عامل اعتیاد» را قطعا در نظر قرار داد.
در نهایت، به منظور جلوگیری باید با عنایت به موارد فوق، دستکم باید یکی از این علتهای را حذف کرد تا زنجیره اعتیاد از هم بپاشد.
به این جهت، لازم است که عوامل مستعدکننده گرایش به موادمخدّر نظیر نابسامانیهای خانواده، رفیقان نامطلوب، مدرسه و محل زندگی ناپسند مورد عنایت قرار گیرند.
آگاه کردن اجتماع علی الخصوص پدر و مادر از طریق صدا و سیما و دیگر لوازم رابطه جمعی، آگاهی و هوشیاری بیشتر مربیان مدرسهها و مسئولان آموزش و تربیت کشور، تحکیم فعالیتهای جایگزین مانند فعالیتهای جمعی مثبت، هدفمند، توأم با تحکیم استعداد و خلاقیت و فعالیتهای تندرست و سالم و مفرح توأم با هیجان، افزایش مهارتهای زندگی مانند توانایی رفع مشکل، رویارویی با مشکل و پایداری در مقابل استفاده از مواد، ارتقای فرهنگی، ایجاد گروههای خودجوش آموزشی در مدرسهها و دانشگاهها، عضویت بخشی بچهها در گروههای هنری، ورزشی و مانند آن، از جمله راهکارهای مناسب برای برخورد با این معضل است تا از این راه آنهایی که روحیه پایین و افسردهای دارند، نقطههای مثبت خود را بشناسند و استعدادهای خود را شکوفا کنند.