معرفی مهمترین تمیز کننده ها و شوینده های پوست

سلام دوستان! امروز با یک سیرتاریخی کوتاه، برخی از مهمترین شوینده ها و تمیزکننده ها را معرفی می کنیم. در مطلب بعدی، کاربرد انواع تمیزکننده را برای  هر تیپ/نوع پوست و درمان اختلالات پوستی توضیح می دهیم.

چکیده: هزاران سال است که بشر برای پاکسازی پوست با روش های متنوع تلاش می کند. اختراع انواع صابون ها، نرم کننده ها و تمیزکننده های بهداشتی-آرایشی با ترکیبات متفاوت از جمله این تلاشهاست. از تمیزکننده ها برای درمان آکنه (جوش)، رزاسه، آفتابسوختگی، حساسیت، درمان موضعی و رفع خشکی استفاده  می شود.

تمیز کننده ها و شوینده های پوست: یک مقاله درباره تاریخچه و ترکیبات محصولات

با ظهور علم زیبایی شناسی، عمل پاکسازی و استفاده ازپاک کننده ها اهمیت یافته است. تمیزسازی بدن از هزاران سال پیش در میان بشر رواج داشته. در واقع، تمیزسازی بخشی از مراسم مذهبی و باورهای آیینی بوده است. بعدها، از تمیزکننده ها به قصد زیبایی ظاهر بیشتر استفاده شد.
در ابتدا، پاکسازی با استفاده از یک قطعه استخوان یا سنگی انجام می شد تا پوست خراشیده شود. در تمدن های اولیه، مواد گیاهی با آب برای پاکسازی به کار می رفت . رد پای صابون به انواع تمدن ها، از جمله، سومریان بازمیگردد. قرص های خشتی صابونی سومری متعلق به حدود ca. 2000 قبل از میلاد کشف شده است.

تمیز کننده ها و شوینده های پوست: ایده و تاریخچه

حدود ۶۰۰ سال پیش از میلاد مسیح، فنیقی ها با ترکیب خاکستر درخت و چربی حیوانی صابون تهیه می کردند. طبق یک افسانه رومی، صابون در دامنه کوه ساپو، محل سوختن حیوانات قربانی در خارج از رم  پیدا شد.

صابون به عنوان یک عامل پاک کننده تنها در نیمه اول قرن اول پس از میلاد به رسمیت شناخته شد. گالن پزشک یونانی (۱۳۰-۲۰۰ میلادی) و جابر ابن حیّان شیمی دان قرن هجدهم اولین معرفان بودند. آن ها در نوشته های خود صابون را به عنوان یک عامل پاک کننده بدن معرفی کردند. جزئیات ساخت صابون (sabonification) در سال ۱۷۷۵ منتشر شد.

گفته می شود که انگلیسی ها اولین قالب صابون را در پوشش محافظ در سال ۱۸۸۴ به بازار عرضه کردند. بازار صابون و شوینده های ترکیبی در جنگ جهانی دوم (۱۹۴۸) گسترش یافت.

تمیز کننده ها و شوینده های پوست: ترکیبات پاک کننده
سورفوکتانت ها جزء اصلی ترین فرمول های پاک کننده هستند. سطوح سرب حلال در آب بوده و تنش ها ی سطح پوست را کاهش می دهند.

 سورفوکتانت ها یونی، غیر یونی یا محتوی سیلیکون باشند. سورفکتانتهای یونی قطبی آنیونی،، کاتیونی یا آمفوتریک (هر دو آنیونی و کاتیونی) هستند.

 ماده سورفکتانت می تواند پوست را خشک و تحریک پذیر کند. بنابراین، یا باید ترکیب سورفوکتانت متعادل باشد و یا از مرطوب کننده استفاده کرد.
 صابون حاوی ماده سورفوکتانت آنیونی می باشد. اگر صابون زیاد استفاده شود، پوست دچار خشکی، تحریک و خارش می شود.

تمیز کننده ها و شوینده های پوست:سه محصول کلی اصلی در بازار

اکنون انواع صابون ها با فرمول های مختلف در بازار وجود دارد. اغلب صابون ها حاوی زنجیره طولانی اسیدهای چرب، نمک های قلیایی و pH بین ۹ تا ۱۲ هستند.

صابون ها انواع دارند:

الف. قالب های گلیسرینی یا شفاف: بیشتر در فصل زمستان کاربرد دارند. ماده هومکتانت-گلیسرین مانع از خشکی پوست می شود.
ب. صابون های فوق-چربی (superfatted): حاوی لیپیدها (چربی) یی مانند تری گلیسرید ها، لانولین، پارافین، اسید استیریک، و روغن های معدنی هستند. این لیپیدها یک لایه محافظ روی پوست ایجاد می کنند.

پ. صابون های ضدعفونی کننده و ضد باکتری: حاوی تری کلوزان، تری کلوکاربان یا کربنیل برای مهار رشد باکتری

ت. تمیزکننده های ترکیبی غیرصابونی (قالب های سیندِتsyndet detergent) مانند استراسیدسولفوساکسینیک

شوینده های ترکیبی سیندت غیر صابونی هستند. واکنش مولکولی دارند. pH آن ها کمی اسیدی یا خنثی ست. حساسیت پوستی ایجاد نمی کنند. چربی و پروتئین طبیعی پوست پس از استفاده از سیندات محفوظ می ماند. خاصیت مرطوب کنندگی پوست دارند زیرا محتوی اسید چرب آزاد بالایی دارند.

ث. صابون های ترکیبی

صابون های قلیایی با pH بین ۹ و ۱۰ هستند. نسبت به صابون ها ملایم ترند. قدرت تمیزکنندگی آن ها نسبت به شوینده های ترکیبی سیندت بالاتر است.

تمیزکننده ها و شوینده های پوست: محلول های فاقد چربی (Lipid free cleansing lotions)

محلول های تمیز کننده به جای چربی الکل چرب دارند. برای پوست های خشک و حساس مناسب هستند. بدون آب قابل پاکسازی هستند. الکل چرب این محلول ها به راحتی تبخیر می شود. در نتیجه، خاصیت تمیزکنندگی بالایی دارند. پسماند کمتری بر روی صورت می ماند. تفاوت آن ها با صابون های سورفوکتانت: مواد الکل چرب و پروپیلن گلیکول در این محلول ها مانع از خشکی و خارش پوست می شود.

تمیز کننده ها و شوینده های پوست: محصولات (مایع)

بهداشتی تر و راحت تر از قالب های صابون هستند. سولفوکتانت کمتری دارند. مواد نرم کننده بیشتری دارند. با استفاده منظم، پوست را بهبود می دهند.

کِرِم های سرد

کرم های سرد ترکیبی از یک حلال چربی (واکس/روغن معدنی) و بوره قلیایی هستند.

در مطلب بعدی به عوارض صابون ها و عوامل ایجاد خشکی و تحریک پوست در تمیزکننده ها نیز می پردازیم.

لینک منبع

پژوهشگر: مریم اکبری زاده            بات تلگرامی askq_bot@ برای پرسش از پزشکان را با دوستان به اشتراک بگذارید!

نوشته معرفی مهمترین تمیز کننده ها و شوینده های پوست اولین بار در سلامت بانوان. پدیدار شد.