علل و دلایل تشدید ریفلاکس اسید معده
«ریفلاکس» یا ترش کردن معده ، از جمله بیماری‌های رایج گوارشی است که میلیون‌ها نفر در کل دنیا و حدود ۱۵ میلیون ایرانی به آن گرفتار هستند.
هر چند این اختلال همچون بیماری‌های اتوایمیون پرخطر نیست ولی میتواند علت مراجعه‌های پی در پی به مطب دکتر متخصص و صرف هزینه‌های بسیار برای آندوسکوپی باشد.
بطوریکه رئیس کانون گوارش و کبد ایران رفلاکس را علت هشتاد درصد آندوسکوپی‌های انجام شده در سالیان اخیر اعلام کرده است.
به همین بهانه با پزشک رضا ملک زاده به تبادل نظر نشستیم تا از این اختلال و مجراهای جلوگیری از آن بیشتر بدانیم.
دکتر رضا ملک زاده بیماری رفلاکس را چنین تعریف میکند: بازگشت اسید از معده به مری را رفلاکس یا ترش کردن معده می‌گویند.
البته بافت مری و کارکرد آن بگونه‌ای است که بطور طبیعی این اسید را خنثی میکند، ولی وقتیکه میزان و شمار دفعات بازگشت اسید بیشتر از اندازه طبیعی باشد کارکرد مری مختل شده و فرد با عارضه‌های متعددی مواجه میشود.
گزگز سر دل، بادگلو و آروغ زدن و حتی خس خس سینه و سرفه از نشانه‌های این مریضی است. بطور معمول احساس گزگز سر دل در گرفتاران به رفلاکس از قفسه سینه آغاز میشود و به قسمت حلق و گردن می‌رسد و با حس ترشی یا تلخی دهان فرد بیمار را آزار می‌دهد.
شاید از خود بپرسید خس خس سینه و سرفه چه ربطی به رفلاکس دارد.
دکتر ملک زاده در جواب به این سؤال می‌گوید: وقتیکه اسید معده به درون حلق برمی گردد محتمل است به درون نای و ریه هم وارد بشود در چنین حالتی فرد گرفتار سرفه و خس خس سینه میشود.
بااهمیت‌ترین دلیل ظهور رفلاکس را چاقی و اضافه وزن عنوان میکند و توضیح می‌دهد: چاقی و پرخوری بااهمیت‌ترین عامل بازگشت اسید معده به مری است به همین سبب این اختلال زیادتر در گرفتاران به اضافه وزن دیده میشود. البته بعضی از خوراکی‌ها و خوردنی‌های چرب، پرادویه و ترش مانند انواع پیتزا و ساندویچ ها، سوسیس و کالباس، چای، قهوه، نوشابه های گازدار، کاکائو ، سس قرمز، چیپس، پفک، لواشک و هم چنین میوه‌های ترش مانند گوجه سبز نیز در پیدایش و تشدید رفلاکس تاثیر گذار است.
تاثیر تغذیه ناپسند در ایجاد ریفلاکس اسید معده
جلوگیری همواره مناسب‌تر از درمان است و راه جلوگیری از مبتلا شدن به این اختلال ملاحظه رژیم تغذیه‌ای و کم کردن وزن است. در اغلب موقعیت‌ها گرفتاران به این اختلال هم میتوانند با کم کردن وزن و ملاحظه برنامه غذایی درست و هم چنین استفاده از دارو های تجویز شده توسط دکتر بیماری خود را کنترل و درمان کنند.
نکته اساسی دیگری هم که بطور معمول توصیه میشود ملاحظه بازه زمانی مناسب (حداقل دو ساعت) بین وعده غذایی شام و وقت خواب است که ملاحظه آن میتواند در کنترل بیماری و جلوگیری از عارضه‌های آن، بسیار یاری رساند.
هر چند بیماری رفلاکس به تنهایی چندان پرخطر نیست ولی سهل انگاری در معالجه آن میتواند عارضه‌های بسیاری به همراه داشته باشد.
زیان مخاط مری یکی از این عارضه‌ها است که در مدت طولانی به ملتهب شدن و زخم مری تبدیل خواهد شد در حالیکه ۱ برنامه غذایی تندرست و سالم در مجاور دارو درمانی مناسب میتواند چگونگی زندگی فرد را حفظ کند.
توصیه مهم: چنانچه به رفلاکس مبتلا هستید با مشاهده نشانه هایی مانند گیر کردن لقمه در مری یا استفراغ خونی حتماً در کوتاه‌ترین زمان به متخصص مجرب مراجعه نمایید و درمان بیماری خود را مهم تلقی کنید.
من پیش دکتر رضا ملک زاده آندوسکوپی و کولونوسکوپی انجام داده ام گفته رفلاکس داری. و خیلی کم مدفوع دارم. تقریبا چهار روز یک بار. لطفا چه غذایی باید رعایت کنم. راهنمای بفرمایید.