بکارگیری هورمون رشد برای بلند قد شدن ، خوب یا بد؟
برخی از والدین، می‌خواهند هرطور که هست، قامت فرزندشان را بیشتر کنند. برا این هم بفکر هورمون رشد می‌افتند و گمان می‌برند بکارگیری این هورمون ضرری ندارد؛ آن‌ها به غلط می‌گویند یا قامت کودک بلند میشود یا اینکه اتفاق خاصی نمی‌افتد و نمی‌دانند تزریق بی علت هورمون رشد چه عوارضی در بردارد.
عوامل تاثیرگذار در کوتاهی قامت
علت‌های گوناگونی وجود دارد که سبب کوتاهی یا بلندی قامت اشخاص میشود. میزان رشد قدی کودکان تحت تاثیر عوامل ژنتیکی و محیطی است، ولی جای تاسف است که در موارد زیادی، مسائل ژنتیکی نادیده گرفته میشود و پدر و مادر چندان دقتی به آن ندارند.
بروز بیماریهای گوناگون و روش تغذیه از جمله مسائل محیطی است که میتواند در رشد قدی کودکان تاثیرگذار باشد؛ موضوع ژنتیک که بیشتر نادیده گرفته میشود، بدین معناست که چنانچه پدر و مادری قدشان میانه یا کوتاه باشد، نباید انتظار داشته باشند فرزندشان خیلی قامت بلند شود.
برآیند مطالعاتی که در این حیطه انجام شده، نشان میدهد قامت کودکان به میزان میانگین قامت پدر و مادرشان است.
البته این میزان برای پسرها احتمال دارد اندکی افزون‌تر از میزان میانگین باشد و برای دخترها اندکی کم‌تر، ولی در حالت کلی مقدار قامت والدین هم در این مورد بسیار موثر است.
هر کوتاهی قامتی غیرطبیعی نیست.
هر کوتاهی قدی نشاندهنده مشکل نیست و احتیاجی به وارسی و درمان هم ندارد. در حالتی که کودکی با بالارفتن سن، رویه طبیعی ای را که براساس منحنی‌های رشد انتظار می‌رود طی نکند، باید بررسی‌های بیشتری را برای او انجام داد؛ بنابراین زمانیکه با بالارفتن سن، قامت کودک پایدار می‌ماند یا میزان بلند قد شدن ش در حدی نیست که طبیعی حساب شود، به بررسی‌های دقیق‌تر نیاز خواهد بود.
گرچه در صورتی که کودک تغذیه خوبی داشته باشد و به میزان مکفی ورزش کند و به سایر مسائل محیطی هم توجه شود، احتمال دارد قدش از میانگین قامت والدین هم بلندتر شود، ولی اگر به همون اندازه میانگین قامت والدینش بود نیز اتفاقی غیرطبیعی رخ نداده و محل تشویش و نگرانی ندارد.
به همین سبب هم توصیه میشود پدر و مادر میزان قامت طفل را با آرزوها و تمایلات خودشان سنجش نکنند.
دیر کنید کاری از دست تان برنمی آید.
خیلی‌ها می‌دانند قامت فرزندشان کوتاه‌تر از حالت عادی است، ولی دست روی دست می‌گذارند و کاری انجام نمی‌دهند تا وقتیکه مهلت داشته باشند یا وقتی کوتاهی قامت، کودک شان را آزار دهد.
برای علاج کوتاهی قامت کودکان باید بموقع به طبیب مراجعه شود.اغلب مواقع کوتاهی قامت را در حالتی که بموقع تشخیص داده شود، می‌توان درمان کرد؛ بنابراین قطعا پیش از انتها و پایان بلوغ و پیش از بسته شدن صفحات رشد استخوانی باید مشکل کوتاهی قامت را تشخیص داده و آن را مداوا نمود.
به عنوان نمونه برای علاج کوتاهی قامت دختری که از آغاز قاعدگی اش گذشته یا پسری که در سن و سال حدود شانزده سالگی است و تاکنون از دید کوتاهی قامت بررسی نشده، کار زیادی نمی‌توان انجام داد و حتی چنانچه دشواری تشخیص داده شود هم دیگر دیر شده است؛ از این جهت در این محدوده سنی صفحات رشد بسته شده و استخوان‌ها دیگر رشد طولی نخواهند داشت؛ بنابراین بعد از این سنین حتی چنانچه بخواهند نوجوان را درمان کنند و از هورمون رشد کمک بگیرند باز هم استخوان‌ها رشد طولی ندارد و فقط عرض آن‌ها افزون میگردد، نتیجتا بر میزان قامت تاثیری نمی‌گذارد.
هورمون رشد برای هر کوتاهی قدی نیست.
این ایام نه فقط والدین که گهگاه خود نوجوانان هم بمحض این که حس میکنند قدشان کوتاه است بفکر هورمون رشد می‌افتند و می‌خواهند با بکارگیری این هورمون مشکل کوتاهی قدشان را درمان کنند.
در حالتی که بکارگیری این هورمون برای همه مناسب نیست و نباید خودسرانه از آن استفاده کرد.
بکارگیری هورمون رشد برای کودکانی که حقیقتأ با مشکل کمبود هورمون رشد مو اجه هستند، در حالتی که از سوی دکتر متخصص تجویز شود، تاثیر گذار است و میتواند قامت آن‌ها را بالا ببرد، ولی برای کودکانی که عامل کوتاهی قدشان کمبود هورمون رشد نیست، بکارگیری این هورمون هم اثربخش نخواهد بود.
بکارگیری هورمون رشد برای افرادیکه دلیل کوتاهی قدشان موارد دیگری مثل بلوغ زودتر از موعد یا مسائل ژنتیکی است یا اشخاصی که دیر به طبیب مراجعه کرده اند، نه فقط به بلند قد شدن کمکی نمی‌کند که حتی احتمال دارد به بروز عارضه‌های ناخوشایندی مانند افزایش فشار خون ، دیابت و بدشکل شدن استخوان‌ها هم منتج شود.
براین اساس، وی به پدر و مادرهایی که حس میکنند فرزندشان قامت کوتاهی دارد، توصیه میکند بموقع نزد دکتر بروند و بررسی‌های واجب و ضروری را انجام دهند تا معلوم شود کوتاهی قامت کودک حقیقتأ اضطراب انگیز و نشانه دشوار است یا موضوعی طبیعی بحساب میآید.
هم چنین بهیچوجه نباید بمنظور استفاده از هورمون رشد بی علت به دکتر متخصص اصرار کنند، زیرا این هورمون در شرایطی که نباید استفاده شود، فقط پیامد برجای خواهد گذاشت و فایده‌ای ندارد.این ایام جای تاسف است که برخی ورزشکاران هم از این هورمون کمک می‌گیرند، ولی بایستی اگاه باشند بکارگیری این هورمون‌ها از طرفی دوپینگ بحساب میآید و همچنین عوارضی هم برایشان برجای می‌گذارد.
چنانچه هورمون رشد در مواردی استفاده شود که به آن نیاز است و اثر درمانی دارد، احتمال دارد عارضه‌های خیلی اندکی برای فرد داشته باشد، ولی زمانی جنبه درمانی ندارد و بعنوان مکمل استفاده میشود، عارضه‌های خیلی زیادی برجای خواهد گذاشت.
پیشنهادهایی برای بلند قد شدن کودکان
به پدر و مادر توصیه می شود برای بالا بردن رشد قدی کودکان به تغذیه آن‌ها اهمیت دهند و سعی کنند موادی را که به منظور رشد استخوان‌ها ضروری است بویژه در سالهای کودکی و نوجوانی و هنگام بلوغ در برنامه تغذیه‌ای شان بگنجانند.
هم چنین وضع خواب کودکان هم بایست طوری باشد که هورمون رشد بخوبی تراوش شود.
زیادترین میزان برون ریزی هورمون رشد در طول روز و شب، در وقت خواب شبانه رخ میدهد و به همین سبب خوبست. کودکان قطعا حداکثر تا ساعت ۱۱ شب خواب باشند، چون چنانچه در وقت اوج برون ریزی هورمون رشد که حدود دوازده نیمه شب است، نخوابیده باشند این هورمون هم به میزان مکفی تراوش نمی‌شود، بنابراین کودکانی که گرفتار بیماریهای خواب هستند با مشکل کوتاهی قامت نیز روبه رو خواهند شد.
موضوع دیگری که به منظور رشد قدی کودکان قطعا در نظر گرفته شود، ایجاد محیطی آرام برای طفل است که میتواند در میزان برون ریزی هورمون رشد اثر بگذارد.