آشفتگی در خوابیدن مشکلی که در خانمها دوبرابر آقایان است.
خانمها ۲ برابر آقایان به اختلالاتی در به خواب رفتن یا در حین خواب ماندن دچار میشوند. ز نان جو ان‌تر خواب عمیق‌تری دارند، با آشفتگی و بی نظمی کم‌تر ولی بعضی خانمها در طول سال‌های باروری خود مستعد مبتلا شدن به بیماریهای خواب هستند.
اختلال رایج خواب در خانمها تا سالیان اخیر مورد عنایت قرار نگرفته بود و چند سالی است که شرکت‌های داروسازی بفکر از بین بردن بیماریهای خواب در خانمها افتاده اند.
عوامل متعددی در خواب خانمها اثر میگذارند.
تغییر میزان تراوش هورمون‌های زنانه ، اضطراب و نگرانی ، بیماری، روش زندگی و محیط خواب از جمله عواملی هستند که در حین خواب خانمها اثر میگذارند.
نوسانات هورمونی:
نوسانات هورمونی در ارتباط با قاعدگی بطور معمول بر الگوهای خواب، حالات و شیوه بازتاب نسبت به اضطراب و نگرانی اثر میگذارند.
خیلی از خانمها پیش از پریود گرفتار بیماریهای خواب میشوند.
دشوار به خواب رفتن و از خواب برخاستن، راه رفتن در حین خواب و خواب آلودگی در طول روز، همگی با نوسانات هورمونی پیش از پریود رابطه دارند. بیخوابی یکی از رایجترین نشانه‌های سندروم پیش از پریود (PMS) خانمها است.
حاملگی:
حاملگی هم محتمل است خواب را مختل کند. در سه ماه نخست بارداری خانمها به خواب زیادتری نیاز دارند و بطور معمول در طی روز احساس خواب آلودگی میکنند.
در ۳ ماهه دوم، وضعیت خواب مناسب‌تر میشود.
ولی در ۳ ماهه سوم خانمها کم‌تر می‌خوابند و بیشتر بیدارند.
رایجترین علل و دلایل بروز مشکل خواب طی این دوره عبارت اند از:
دور کردن مکرر ادرار، گزگز سر دل، احساس ناخوشی همگانی، حرکات جنین ، کمردرد ، اسپاسم ماهیچه‌ها پا و کابوس‌های شبانه تورم حفره‌های بینی هم محتمل است سبب خروپف و ایست تنفسی شبانه در دوره حاملگی شود.
رایجترین مشکل خواب در خانمها بیخوابی مفرط است، یعنی دشوار به خواب رفتن و تداوم نیافتن خواب، یا زود بیدار شدن و عدم توانایی در از سرگرفتن خواب
استرس‌های روانی- اجتماعی:
شاید بتوان گفت که استرس‌های روانی- اجتماعی افزون‌تر از نوسانات هورمونی مانع خواب میشوند. بخش زیادی از ز نان جو ان، برای سازگار شدن با شرایط کاری و نقش‌های مادری و همسری، کم‌تر می‌خوابند و به ناچار ملال و خستگی و دیگر عارضه‌های خواب ناکافی را ندیده می‌گیرند.
در حدود سی درصد از خانمها شاغل گرفتار بیماریهای خواب هستند.
نوع شغل و روش زندگی:
نوع شغل و سبک زندگی نیز میتواند در پیدایش اختلالات نخستین خواب دخیل باشد.
خانمها شاغل در شیفت‌های چرخشی و شبانه شاید اختلالات خواب را تجربه میکنند..
مصرف کافئین ، نیکوتین و داروهای محرک:
مصرف کافئین ، نیکوتین یا باقی داروهای محرک در حوالی ساعات خواب احتمال دارد مانع از به خواب رفتن شود.
الکل هم میتواند سبب از هم گسیختگی خواب و کابوس‌های شبانه شود.
افسردگی و اضطراب :
افسردگی و اضطراب در خانمها شایعتر از آقایان است و میتواند سبب بیماریهای خواب شود.
بروز این تغییرات روانی در بعضی از خانمها با چرخه قاعدگی در ارتباط است..
اضطراب مانع از آغاز خواب و افسردگی سبب بسیار زود بیدار شدن از خواب میشود.
مازاد و اضافه وزن:
وزن بالاتر از طبیعی و چاقی امکان مبتلا شدن خانمها به اختلال‌های خواب را افزایش میدهد.
نشانگان پای بی قرار
رایجترین مشکل خواب در خانمها
رایجترین مشکل خواب در خانمها بیخوابی مفرط است، یعنی دشوار به خواب رفتن و تداوم نیافتن خواب، یا زود بیدار شدن و عدم توانایی در از سرگرفتن خواب
دیگر اختلالات متداول خواب شامل اختلال تنفسی در هنگام خواب، سندروم پاهای بی قرار، اختلال حرکتی دوره‌ای اندام‌ها و حمله خواب است.
اختلال تنفسی در هنگام خواب:
اختلال تنفسی در هنگام خواب (وقفه تنفسی) با خرناس‌های بلند، تنفس منقطع، خواب منقطع و خواب آلودگی در طول روز همگام است.
سندروم پاهای بی قرار و اختلال حرکتی دوره‌ای اندام‌ها:
سندروم پاهای بی قرار و اختلال حرکتی دوره‌ای اندام‌ها همچنین میتوانند خواب را عمیقا مختل کنند.
عوامل ایجادکننده این اختلالها ناشناخته اند.
سندروم پاهای بی قرار با حس رنجش و ملال و خستگی در پاها قبل از آغاز خواب همگام است که با حرکت دادن آنها تسلی می‌یابد. اختلال حرکتی دوره‌ای اندام‌ها سبب حرکات دوره‌ای پا میشود و فرد را از خواب بازمی دارد.
هر دو این اختلالها احتمال دارد سبب بیخوابی مفرط شوند و در افراد با سن بالا رایج ترند.
افزایش سن:
مشکلات مرتبط به خواب در خانمها بالای چهل سال بیشتر است.
با بالارفتن سن، بروز تغییرات فیزیکی و هورمونی در بدن خانمها، خواب آنها را سبک‌تر میکند.
بیماریهای خواب در دوره یائسگی به مراتب شایعتر است.
خانمها بیشتر در طی شب بیدار و در طی روز خسته ترند. گرگرفتگی و عرق کردن شبانه متعاقب از پایین بودن سطح استروژن هم محتمل است این دشواریها و معضلات را تشدید کنند. خرناس کشیدن در خانمها یائسه شایعتر است و میتواند خوابشان را مختل کند.
خانمها در مرحله پس از یائسگی خواب سبک‌تری دارند و دفعات بیشتری در طی شب از خواب بیدار میشوند. درد، غم و غصه، دلواپسی، مصرف بعضی داروها و اختلالات تنفسی همچنین میتوانند در خانمها یائسه بیماریهای خواب ایجاد نمایند.
بیماریهای خواب در خانمها
حمله خواب یا نارکولپسی:
حمله خواب میل شدید و پایداری ناپذیر نسبت به خواب است و سبب خواب آلودگی بیشتر از حد معمول در طی روز میشود.
بیماران گرفتار حمله خواب بیشتر خواب منقطعی دارند.
نشانگان خوردن شبانه:
بیماران سه یا چهار بار در طی شب بیدار میشوند و حس میکنند که مجبورند چیزی بخورند.
الگوی تراوش هورمونی این اشخاص غیرعادی است.
سطوح بالای کورتیزول که هورمون تنش و استرس محسوب میشود، افزایش اندک‌تر از حد طبیعی ملاتونین بهنگام شب و سطوح پایین لپتین که هورمون مهار کننده اشتها است.
نشانه‌های بیماریهای خواب در خانمها
بیماریهای خواب در خانمها دارای سه نشانه رایج است که در اغلب موارد مصادف با یکدیگر بروز میکنند:
چالش در آغاز خواب:
این چالش در خانمها برنا شایعتر است و غالبا با مشکلات اضطرابی و داشتن زندگی پراسترس در ارتباط است.
چالش در ادامه خواب:
بیدار شدن‌های مکرر زیادتر در خانمها مسن رایج است.
این نشانه احتمال دارد نشانه اختلال حرکتی دوره‌ای اندام‌ها باشد.
تورم مفاصل، درد و بی قراری در ۳ ماه پایان بارداری هم محتمل است سبب بیدار شدن‌های متعدد شود.
خواب آلودگی بیشتر از حد معمول در طول روز:
در خانمها مسن‌تر و یائسه، اختلال حرکتی دوره‌ای اندام‌ها و ایست تنفسی هنگام خواب محتمل است به خواب آلودگی بیشتر از حد معمول در طی روز منتج شود.
در خانمها جوان‌تر، محرومیت از خواب و حمله خواب بیشتر سبب خواب آلودگی شدید هر روزه میشود. جلوگیری از بروز بدخیمی با خواب آرام
یافته‌های محققان حاکی است خواب آرام از مبتلا شدن به سرطان جلوگیری می‌نمایند.
هرگونه اختلال در حین خواب سبب برهم ریختگی توازن هورمونها شده و با آشفتگی در توازن هورمونها زمینه ظهور بدخیمی ایجاد میشود.
هورمون‌های کورتیزول، استروژن و ملاتونین در تشخیص دچار شدن فرد به بدخیمی نقش اساسی دارند.
هورمون کورتیزول عامل اساسی تنش در تن و بدن است که به تنظیم دستگاه‌های دفاعی بدن یاری نموده و میزان آن بامداد افزایش و موقع خواب کاهش میابد.
هم چنین در خانمهای مبتلا به سرطان سینه میزان کورتیزول عصر هنگام بسیار بالاتر است و تنش‌های متعاقب از بدخوابی در توازن این هورمونها اختلال بوجود میاورد.
هورمون ملاتونین در موقع خواب تراوش میشود و در جریان خون مؤثر بوده و از نابودی وراثتی DNAجلوگیری میکند.
نابودی دی ان ای به رشد سرطان منتج میشود و ایجاد هورمون استروژن را کند میکند که این کند شدن جلوی رشد غده‌های سرطانی سینه و تخمدان را میکیرد.
پژوهندگان دریافته اند خانمهایی که شب کار هستند و یا زیاد در شب نشینی‌ها شرکت میکنند به سبب اختلال در حین خواب، میزان برون ریزی هورمون ملاتونین بدن شان اندک میشود و این کاهش، افزایش هورمون استروژن را در پی دارد در نهایت درصد دچار شدن آنها به سرطان سینه افزایش میابد.